Sơ cứu nạn nhân bị sét đánh

1. Những tổn thương cơ thể khi bị sét đánh

Khi bị sét đánh, nạn nhân có thể bị:

– Tổn thương tế bào do dòng điện: tổn thương tim, cơ, mạch máu, thần kinh và các nội tạng khác.

– Bỏng do nhiệt sinh ra từ dòng điện.

2. Sơ cứu nạn nhân bị sét đánh

Sơ cứu tại chỗ

Sau khi bị sét đánh, việc chạm vào nạn nhân là an toàn. Cần đánh giá đáp ứng của nạn nhân ngay lập tức.

Nếu nạn nhân tỉnh táo: kiểm tra mức độ tổn thương ở vác vị trí nặng hay nhẹ. Đặc biệt, kiểm tra tổn thương nguy hiểm trước như đầu, xem có chấn thương cột sống cổ, lưng không. Đánh giá mức độ bỏng, vệ sinh, băng sạch vết thương bỏng cho nạn nhân. Động viên, an ủi để nạn nhân yên tâm.

Nếu nạn nhân hôn mê: kiểm tra xem nạn nhân còn thở hay không bằng cách áp má vào mũi nạn nhân và xem lồng ngực có di động hay không, dùng tay đặt vào động mạch hai bên cổ nạn nhân xem có mạch không. Nếu bệnh nhân ngừng tuần hoàn, ngay lập tức tiến hành hồi sinh tim phổi (CRP)

– Đặt nạn nhân nằm ngửa

– Tiến hành hồi sức hô hấp miệng – miệng: lấy tay bịt mũi nạn nhân lại, hít một hơi thật sâu sau đó ngập kín miệng của nạn nhân thổi một hơi dài rồi buông ra để nạn nhân thở ra bình thường. Tiếp tục làm như vậy khoảng 2 lần.

– Ép tim ngoài lồng ngưc; xác định 1/3 dưới xương ức, đặt 2 tay lên vị trí vừa xác định và ép liên tục khoảng 30 lần với tần số khoảng 100 lần/phút, ép sâu khoảng 3 – 5cmm.

– Luân phiên thổi ngạt – ép tim như vậy với tỷ lệ 2 lần thổi ngạt và 30 lần ép tim đến khi có nhân viên y tế đến hỗ trợ và có các trang thiết bị thiết yếu.

– Phải cố định cột sống cổ, lưng cho bệnh nhân trowng trường hợp nghi ngờ (có vết thương trên đầu hoặc vùng cổ sưng nề có máu tụ).

– Sau khi cấp cứu, sơ cứu nạn nhân cần nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.

Tại cơ sở y tế

Nạn nhân sẽ được đưa vào đơn vị hồi sức để theo dõi và điều trị.

– Đánh giá, theo dõi diễn biến các tổn thương tim mạch, phổi, não, thận, vết thương ..

– Hồi sức tim mạch, hô hấp, hồi sức não nếu nạn nhân có ngừng tuần hoàn trước đó.

– Dự phòng suy thận.

3. Phòng chống tai nạn do sét đánh

Khi có sét xuất hiện trong những cơn giông:

– Không ở ngoài đường hoặc những nơi có khoảng trống.

– Tuyệt đối không trú mưa dưới cây cao, khu vực cao, không đứng thành nhóm gần nhau. Tránh xa vật dụng kim loại như xe đạp, xe máy, hàng rào sắt. Không đứng ở cánh đồng trống trải.

– Ra ngay khỏi nơi chứa nước như bãi biển, ao, hồ, mương.

– Ở trong rừng, đỉnh núi hay sườn núi nhô cao cũng rất nguy hiểm, tìm nơi cây thấp hơn và thưa để tránh.

– Tìm chỗ khô ráo, chỗ thấp hơn chỗ xung quanh.

– Nếu cảm thấy tóc bị dựng lên (như cảm giác điện giật khi sờ tay trước mặt tivi), bạn có thể bị sét đánh bất cứ lúc nào. Khi đó, lập tức cúi ngồi xuống và lấy tay che tai, không nằm xuống đất hay đặt tay lên đất.

– Nếu ở trong nhà, nên đứng xa cửa sổ, cửa ra vào, tránh chỗ ẩm ướt như buồng tắm, bể nước, vòi nước, không dùng điện thoại trừ trường hợp cần thiết.

– Rút phích cắm thiết bị điện trước lúc dông gần xảy ra. Đường dây điện thoại hay dây điện nối với lưới bên ngoài rất có thể bị sét đánh lan truyền.

– Tránh xa các đường dây điện và các vật dùng điện với khoảng cách ít nhất một mét. Tivi nối với anten ngoài trời cũng rất cần rút ra khi có dông.

Đối với các bà con đang ở ngoài đồng khi không có vị trí an toàn, bà con cần đứng hoặc ngồi chụm 2 chân sát nhau tạo thành một điểm duy nhất tiếp xúc với mặt đất, nếu ở trong chòi nên ngồi ở giữa chòi hoặc tối thiểu cách tường khoảng 1-2 m, tuyệt đối tránh tựa lưng vào tường.

Theo các nhà khoa học, sét là hiện tượng ngẫu nhiên cho nên không có vị trí an toàn tuyệt đối. Tuy nhiên, việc chủ động đề phòng tránh sét có thể làm giảm đáng kể khả năng bị sét đánh làm nguy hại đến tính mạng.