Hiện nay bệnh lý tủy răng là một bệnh hay gặp và khá phổ biến. Vì vậy điều trị tủy là công việc hằng ngày của bác sỹ răng hàm mặt chuyên sâu. Hiểu rõ về bệnh lý tủy răng sẽ giúp cho nha sỹ thực hành điều trị  cũng như phòng ngừa những nguy cơ gây ra cho tủy răng trong quá trình thực hành nội nha. Diễn biến bệnh lý tủy qua 3 giai đoạn sau: viêm tủy có hồi phục; viêm tủy không hồi phục và hoại tử tủy.

 Giải phẫu cấu trúc tủy răng

TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH TỦY RĂNG:

• Đau do kích thích như ăn ngọt, chua, lạnh;
• Lỗ sâu nhiều ngà mềm, nạo hết ngà mềm có thể thấy ánh hồng của tủy hoặc lộ sừng tủy gây đau nhiều…

1. Tủy viêm có khả năng hồi phục

 –  Triệu chứng chức năng

• Đau do kích thích như ăn ngọt, chua, lạnh
• Thời gian đau ngắn khoảng vài giây
• Thực chất cơn đau là đau nhói và khu trú
• Bệnh nhân không có tiền sử của một cơn đau trước đây.

– Triệu chứng thực thể

• Lỗ sâu nhiều ngà mềm, nạo hết ngà mềm có thể thấy ánh hồng của tủy hoặc lộ sừng tủy gây đau nhiều
• Gõ và lung lay răng không đau
• Thử nhiệt độ: lạnh gây đau
•  Tủy viêm không có khả năng phục hồi
• Có thể là cấp, bán cấp, kinh niên, có thể là một phần hay toàn phần. Trên lâm sàng viêm tủy cấp được xem như viêm tủy có triệu chứng và viêm tủy kinhniên được xem như viêm tủy không có triệu chứng.

2. Viêm tủy cấp

 – Triệu chứng chức năng

• Cơn đau tự phát kéo dài thường hay xảy ra vào ban đêm nhất là khi bệnh nhân nằm xuống
• Cơn đau có thể do kích thích như sự thay đổi nhiệt độ, thức ăn lọt vào lỗ sâu
• Cơn đau có thể nhói hay âm ỷ, khu trú hay lan tỏa
• Đau từng cơn hay liên tục.

– Triệu chứng thực thể

• Gõ ngang đau nhiều, gõ dọc đau nhẹ hoặc không đau
• Khám thấy răng sâu lộ tủy hay nướu xung quanh răng đó có túi nha chu
• Nhiệt độ: nóng đau, lạnh giảm đau
• Thử điện có giá trị nghi ngờ để chẩn đoán chính xác tình trạng

 Viêm tủy cấp triệu chứng có thể dai dẳng hay giảm bớt nếu dịch tiết được dẫn lưu (lấy thức ăn nhồi nhét trong lỗ sâu,  rửa sạch…) nếu không điều trị sẽ dẫn đến viêm tủy kinh niên, hoại tử tủy.

3. Viêm tủy kinh niên

 – Triệu chứng chức năng: thường không có hoặc chỉ đau thoáng qua khi có kích thích

 – Triệu chứng thực thể: tùy hình thể bệnh ta có:

•  Viêm tủy triển dưỡng
• Do một kích thích cường độ nhẹ liên tục trên mô tủy giàu mạch máu, thường gặp ở những bệnh nhân trẻ
• Bệnh nhân không có triệu chứng trừ một cơn đau nhẹ thoáng qua khi nhai
• Khám có một nấm đỏ mọc giữa thân răng dùng thám trâm chọc vào bệnh nhân đau ít đồng thời máu chảy ra nhiều.
• Vôi hóa ống tủy: Do chữa răng, điều trị nha chu (cạo láng gốc răng làm đứt tuần hoàn máu ở ống tủy phụ), mòn răng do sinh lý, mòn răng do cơ học, chấnthươnghay một số yếu tố không rõ nguyên nhân làm cho tủy răng bị viêm. Răng không có triệu chứng nhưng có thể hơi đổi màu. Thường nhận biết bởi phim tia X (do có sự tích tụ một số lượng lớn ngà thứ cấp suốt dọc

hệ thống ống tủy)

• Nội tiêu

 Chỉ phát hiện trên phim tia X, thấy có sự lan tràn của mô tủy với sự phá hủy ngà răng. Trường hợp nặng có thể thấy đốm hồng xuyên qua men

4. Hoại tử tủy

 Do tủy viêm không hồi phục mà không điều trị, hoặc xảy ra tức khắc sau chấn thương mạnh. Tủy hoại tử có thể bán phần hay tòan phần

 – Triệu chứng chức năng: không có

 – Triệu chứng thực thể: răng bị đổi màu sậm hơn, khoan mở tủy có thể có mùi hôi, gõ không đau, không có phản ứng với nhiệt điện.