Chất lượng của tinh trùng chính là một trong những vấn đề nổi bật liên quan chặt chẽ tới quá trình thụ thai. Tinh trùng ít (loãng) và yếu là nguyên nhân hàng đầu gây ra vô sinh ở nam giới. Trong bài viết này, chúng tôi xin đưa ra một vài vấn đề liên quan tới tinh trùng và cách nâng cao chất lượng tinh trùng giúp khắc phục nguy cơ vô sinh ở nam giới.

I. TINH TRÙNG

Tinh trùng là tế bào sinh sản của nam, mỗi tinh trùng có kích thước 65-70 µm (tương đương 0,065-0,070 mm). chúng là những tế bào di chuyển rất năng động, có thể tự tìm đường lên tận các vòi trứng. Tuy nhiên chúng chỉ di chuyển trong chất dịch gọi là tinh dịch, tốc độ di chuyển 1,5 – 2,5 mm/phút. Nếu lối vào dễ dàng thì tinh trùng mất khoảng 90’ để cán đích.

Tinh trùng gồm 3 phần là: Đầu, thân và đuôi.

Cấu tạo của tinh trùng

Tinh trùng được sản xuất liên tục ở hai tinh hoàn , sự sản xuất này diễn ra từng ngày, từng giờ. Hàng ngày có khoảng 120 triệu con tinh trùng được sản xuất ra, chúng cần khoảng năm tuần để trưởng thành, tinh trùng trưởng thành di chuyển về hai túi chứa gọi là túi tinh. Ở đó chúng được trộn lẫn với chất dịch. Khi phóng tinh, tinh trùng được đẩy từ ống dẫn tinh qua niệu đạo ra khỏi dương vật. mỗi lần phóng tinh, tinh dịch mang theo từ 100 đến 600 triệu tinh trùng. Tỷ lệ hoạt động của tinh trùng lúc mới phóng tinh là 80% và nó có thể sống khoảng 3 – 5 ngày trong vòi trứng và tử cung.

– Nếu tinh trùng không được phóng thì các tinh trùng cũ sẽ bị tiêu huỷ và thay thế bằng những tinh trùng mới.

II. CHẤT LƯỢNG TINH TRÙNG

1. Tinh trùng bình thường?

Khi xét nghiệm tinh dịch, các thông số dưới đây được cho là bình thường:

Khối lượng mỗi lần xuất tinh từ 2 – 5ml, mật độ tinh trùng trung bình là 60 – 80 triệu/ml, độ di động >75% trong đó di động nhanh >25%, hình thái bình thường >30%, không có hồng cầu, có dưới 1 triệu bạch cầu trong 1ml tinh dịch.

2. Tinh trùng ít?

Tinh trùng được đếm và tính trên đơn vị 1ml tinh dịch, tinh dịch là các chất lỏng cộng với tinh trùng. Mỗi lần xuất tinh, lượng tinh dịch không đủ 2ml, mật độ tinh trùng ít hơn 20 triệu/ml hay <40 triệu mỗi lần xuất tinh là ít tinh trùng và khó có khả năng thụ thai.

3. Tinh trùng yếu?

Người yếu thì kém cử động và khả năng tự di chuyển. Tinh trùng yếu cũng giống như vậy. Tinh trùng yếu khi tỷ lệ chết hoặc nằm im nhiều quá >25%, độ di động ít <75%, trong đó độ chuyển động thấy ít hơn 50% và chuyển động thẳng, nhanh vút như tên bắn ít hơn 25%.

Quá trình tinh trùng thâm nhập vào trứng

III. TẠI SAO SỐ LƯỢNG VÀ CHẤT LƯỢNG TINH TRÙNG LẠI THẤP (TINH TRÙNG ÍT VÀ YẾU)

Nguyên nhân gây nên tinh trùng yếu và ít có thể do hệ thống sản xuất tinh trùng của nam giới gặp phải một vấn đề nào đó, khiến số lượng suy giảm , hình dạng tinh trùng bất thường , hoặc tinh trùng chuyển động kém. Thường thì Rất khó xác định nguyên nhân của vấn đề này

Dưới đây là một số nguyên nhân chính có thể ảnh hưởng đến chất lượng của tinh trùng.

NGUYÊN NHÂN Y TẾ

1. Do giãn tĩnh mạch thừng tinh (sưng tĩnh mạch tinh hoàn): Điều này làm ngăn quá trình làm lạnh bình thường của tinh hoàn, dẫn đến số lượng tinh trùng giảm và tinh trùng di chuyển ít.

2. Nhiễm trùng : Một số bệnh nhiễm trùng làm cản trở qua trình sản xuất tinh trùng và sức khỏe tinh trùng hoặc có thể gây ra sẹo chặn sự di chuyển của tinh trùng. Bao gồm :

Một số bệnh qua đường tình dục như chlamydia , bệnh lậu.

Bệnh Viêm tuyến tiền liệt.

Bệnh Viêm tinh hoàn do quai bị

Các nhiễm trùng khác của đường tiết niệu hoặc cơ quan sinh sản.

3. Hiện tượng Xuất tinh ngược dòng: Là hiện tượng tinh dịch đi ngược vào bàng quang thay vì đi ra đầu của dương vật. Hiện tượng này xuất hiện khi:

Nam giới mắc các bệnh như tiểu đường, bệnh đa xơ cứng, tổn thương cột sống, và phẫu thuật của tuyến tiền liệt, bàng quang hay niệu đạo.

Do thuốc – đặc biệt là thuốc cho tuyến tiền liệt mở rộng, chẳng hạn như terazosin (Hytrin), tamsulosin (Flomax) và alfuzosin (Uroxatral).

4. Nam giới không thể xuất tinh : Chấn thương cột sống, hoặc căn bệnh nào đó khiến nam giớikhông thể xuất tinh, mặc dù vẫn sản xuất tinh trùng.

5. Bệnh ung thư và các khối U : Ung thư và các khối u có thể ảnh hưởng đến cơ quan sinh sản nam giới, hoặc ảnh hưởng đến các tuyến mà các hormone phát hành liên quan đến sinh sản, phẫu thuật để điều trị các khối u cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản nam giới.

6. Tinh hoàn lạc chỗ : Một hoặc cả hai tinh hoàn không xuống bìu mà nằm ở bụng trong quá trình thai nghén bé trai.

7. Ống dẫn tinh trùng khuyết tật : Các ống dẫn tinh trùng có thể bị hư hỏng do bệnh tật hoặc chấn thương.

8. Nhiễm sắc thể khuyết tật : Rối loạn di truyền như hội chứng Klinefelter – trong đó nam giới được sinh ra với hai nhiễm sắc thể X và một nhiễm sắc thể Y thay vì một X và một Y – phát triển bất thường của cơ quan sinh sản nam giới.

9. Các vấn đề tình dục : rối loạn chức năng cương dương, xuất tinh sớm, giao hợp đau, hay vấn đề tâm lý hay mối quan hệ đó ảnh hưởng đến quan hệ tình dục.

10. Bệnh Celiac : Rối loạn tiêu hóa do nhạy cảm với gluten, bệnh celiac có thể gây vô sinh nam. Khả năng sinh sản có thể cải thiện sau khi áp dụng một chế độ ăn kiêng gluten.

11. Một số loại thuốc : sử dụng dài hạn thuốc ung thư (hóa trị), kháng sinh nhất định, một số loại thuốc loét dạ dày và một số thuốc khác có thể làm giảm sản xuất tinh trùng và làm giảm khả năng sinh sản nam giới.

12, Kháng thể tấn công tinh trùng. Kháng thể chống tinh trùng là tế bào của hệ miễn dịch nhầm xác định tinh trùng có hại và cố gắng loại bỏ chúng. Điều này đặc biệt phổ biến ở những người đàn ông đã có thắt ống dẫn tinh.

13 Sự mất cân bằng hormone. Vô sinh có thể do tự rối loạn hoặc bất thường của tinh hoàn có ảnh hưởng đến các tuyến trong não sản xuất hoóc môn nội tiết tố nam và điều khiển tinh hoàn . Nội tiết tố nam thấp và các vấn đề nội tiết tố khác .

Chất lượng tinh trùng suy giảm cũng một phần do chế độ ăn uống

DO MÔI TRƯỜNG GÂY RA

Một số yếu tố môi trường như nhiệt, chất độc và hóa chất có thể làm giảm chức năng sản xuất tinh trùng hay tinh trùng.

Nguyên nhân cụ thể bao gồm:

1. Thuốc trừ sâu : Tiếp xúc với thuốc trừ sâu có thể dẫn tới ung thư tinh hoàn.

2. Phơi nhiễm kim loại nặng : Tiếp xúc với chì hoặc kim loại nặng khác cũng có thể gây vô sinh.

3. Tiếp xúc với bức xạ hay X – quang. Tiếp xúc với bức xạ có thể làm giảm sản xuất tinh trùng. Và có thể mất vài năm để tinh trùng sản xuất trở lại bình thường. Với liều lượng cao của bức xạ, quá trình sản xuất tinh trùng có thể vĩnh viễn giảm.

4. Tinh hoàn quá nóng : Thường xuyên sử dụng phòng tắm hơi hoặc bồn tắm nóng có thể tạm thời giảm số lượng tinh trùng. Ngồi trong thời gian dài hay mặc quần áo kín cũng có thể làm tăng nhiệt độ ở bìu và giảm sản xuất tinh trùng.

5. Đi xe đạp kéo dài : Đi xe đạp kéo dài là một nguyên nhân có thể có khả năng sinh sản giảm do quá nóng tinh hoàn. Trong một số trường hợp, áp chỗ ngồi trên diện tích phía sau tinh hoàn (đáy chậu) có thể gây tê ở dương vật và rối loạn chức năng cương dương.

Nguyên nhân khiến tinh trùng yếu

NGUYÊN NHÂN KHÁC

Một số nguyên nhân khác của số lượng tinh trùng thấp, bao gồm:

– Sử dụng ma túy bất hợp pháp: dùng chất kích thích sức mạnh cơ bắp và tăng trưởng có thể làm cho tinh hoàn thu nhỏ và sản xuất tinh trùng giảm. Sử dụng cocaine hay cần sa có thể tạm thời giảm số lượng và chất lượng tinh trùng.

– Lạm dụng rượu: Uống nặng có thể làm giảm nồng độ nội tiết tố, gây rối loạn cương dương và sản xuất tinh trùng giảm. Bệnh gan do uống rượu quá mức cũng có thể gây ra vấn đề sinh sản.

– Hút thuốc lá: Nam giới hút thuốc lá có thể có một số lượng tinh trùng thấp hơn so với những người không hút thuốc. Khói thuốc lá cũng có thể ảnh hưởng khả năng sinh sản nam giới.

– Cảm xúc căng thẳng: Stress có thể ảnh hưởng một số hormone cần thiết để sản xuất tinh trùng. số lượng tinh trùng có thể bị ảnh hưởng nếu có trải nghiệm nghiêm trọng hoặc kéo dài cảm xúc căng thẳng. Một vấn đề với khả năng sinh sản chính nó đôi khi có thể trở thành căng thẳng lâu dài và chán nản.

– Thiếu vitamin: Thiếu hụt chất dinh dưỡng như vitamin C, kẽm, selen và folate có thể góp phần giảm sản xuất tinh trùng và vô sinh nam.

– Trọng lượng: Béo phì có thể gây ra những thay đổi nội tiết tố làm giảm khả năng sinh sản nam giới. Nam giới bị thiếu cân cũng có thể đã giảm khả năng sinh sản.

– Tuổi: Đàn ông trên 35 tuổi bắt đầu có một sự suy giảm dần dần trong sản xuất tinh trùng.

– Tinh trùng không đầy đủ: Thấp hơn so với số lượng tinh trùng bình thường có thể là kết quả của thử nghiệm một mẫu tinh trùng được thực hiện quá sớm sau khi xuất tinh mới nhất; được thực hiện quá sớm sau khi một bệnh hoặc sự kiện căng thẳng, hoặc không chứa tất cả các tinh dịch xuất ra. Vì lý do này, kết quả nói chung là dựa trên một số mẫu thực hiện trên một khoảng thời gian.

Cải thiện chất lượng tinh trùng để dễ thụ thai

VẬY CẦN LÀM GÌ ĐỂ CẢI THIỆN CHẤT LƯỢNG TINH TRÙNG (NHIỀU HƠN, KHỎE HƠN) VÀ LÀM SAO ĐỂ DỄ THỤ THAI

1. Hãy tập thể dục thường xuyên : Khi có một cơ thể khỏe mạnh, nó cũng thể hiện chất lượng tinh trùng của bạn đã được cải thiện. Đảm bảo máu luôn được lưu thông tốt trong cơ thể bạn. Nhưng tránh vận động quá sức, việc tập luyện quá sức nhiều khi sẽ phản tác dụng.

2. Giảm căng thẳng, Duy trì tâm trạng vui vẻ : Stress ảnh hưởng đến tất cả các cơ quan trong cơ thể, bao gồm cơ quan sinh sản.

3. Chờ đợi 3 ngày giữa các lần xuất tinh. Việc xuất tinh quá thường xuyên với cường độ cao sẽ làm giảm đáng kể số lượng tinh trùng của bạn.

4. Chế độ ăn cân bằng : Chế độ dinh dưỡng đa dạng, tránh thức ăn cay, ăn nhiều rau xanh, thực phẩm giàu Vitamin E, hoa quả sẽ giúp nâng cao số lượng tinh trùng, chống lại các mầm mống gây hại tinh trùng . Nên Ăn các thực phẩm tự nhiên bởi Các vi chất bổ sung có sẵn trong các thực phẩm tự nhiên sẽ làm tăng đáng kể số lượng tinh trùng.

Trong chế độ ăn uống thường ngày nên bổ sung các loại thực phẩm có chứa nhiều kẽm (mỗi ngày cần tối thiểu 15 mg kẽm). Đàn ông mất 9% lượng kẽm mỗi lầkkn xuất tinh. Con Hàu chứa nhiều kẽm nhất. Hằng ngày nên ăn bí ngô và mè (vừng), mỗi tuần nên ăn 6 quả trứng và 3 phần thịt đỏ để bổ sung kẽm; các loại vitamin bổ sung (C, B12), axít amin không thay thế như lysin, trytophan…

Ngoài ra, cần bổ sung nhiều loại thực phẩm giàu lycopen. Lycopen là chất tạo nên sắc tố đỏ trong một số loại quả chín, thuộc nhóm carotenoid như dưa hấu, nho, cà chua và hải sản vỏ cứng. Nam giới hiếm muộn được điều trị bằng 2 mg lycopen uống mỗi ngày. Sau 3 tháng, nhận thấy chất lượng tinh dịch, sức sống và khả năng vận động của tinh trùng được cải thiện.

5. Tránh những nơi có nhiệt độ quá cao

6. Bỏ các thói quen xấu và chất kích thích : Hạn chế đồ uống có cafein và cồn, thuốc lá, bia, rượu quá đà, cà phê, hêroin, nước uống có ga…

7. Quan hệ tình dục vào buổi sáng :Đây là thời điểm mà bạn có số lượng tinh trùng cao nhất trong ngày.

8. Hãy giảm cân :Nếu trọng lượng của bạn quá dư thừa, điều đó sẽ khiến bạn có nguy cơ mắc nhiều bệnh tật

9 Mặc đồ lót rộng rãi : Việc mặc đồ lót quá chặt cũng có thể làm giảm số lượng tinh trùng.

10. Tham khảo ý kiến bác sĩ khi dùng các loại thuốc tân dược có thể ảnh hưởng đến tinh trùng.

Cẩn thận với thuốc kháng sinh: Một số loại kháng sinh làm giảm tạm thời số lượng và chất lượng tinh trùng trong một thời gian. Đáng chú ý là Nitrofurantoin, Sulfasalazine, Ketoconazole, Azulfidine.

Các thuốc điều trị bệnh sốt rét, trầm cảm, sưng rộp sẽ ảnh hưởng đến việc sản sinh tinh trùng

12. Tránh xa khói thuốc, môi trường hóa chất: khói thuốc, môi trường hóa chất và các chất độc hại như thuốc trừ sâu, dung môi hữu cơ, chì, kim loại nặng, tia xạ… cũng là những kẻ thù cực kỳ nguy hại đến chất lượng của con giống….

13 .Bổ sung lượng nước cần thiết: Nước rất cần thiết với cơ thể, giúp cơ thể phòng tránh và loại trừ được nhiều bệnh tật và cải thiện cũng như tăng cường cả chất lượng, số lượng tinh trùng. Vì thế nên uống đủ lượng nước cơ thể cần (2 lít/ ngày).

14. Đi tiểu nửa đêm : Nửa đêm dậy đi tiểu là một thói quen tốt, nó có lợi cho việc sản xuất tinh trùng.

15 . Không “kiêng cữ” trong thời gian dài :Nếu cơ quan sinh dục bị sung huyết, sẽ khiến nhiệt độ bìu tăng cao, từ đó năng lực vận động, di chuyển của tinh trùng giảm. Vì vậy, nam giới không nên “kiêng cữ” trong thời gian quá dài.

16. sử dụng thêm các sản phẩm có chứa Eurycoma Longifolia Jack, Gai ma vương, L-arginin, Ginkgo biloba, ZinC, Bioperine.

Dược sĩ Như