Xã hội ngày càng phát triển kéo theo đó là những căn bệnh “trời ơi đất hỡi” khiến các nhà khoa học, các bác sỹ và bệnh nhân phải đau đầu tìm hướng giải quyết. Được biết đến là một trong những căn bệnh liên quan đến tim mạch, Huyết khối tĩnh mạch sâu đã và đang tiềm ẩn những nguy cơ gây nguy hiểm cho người bệnh.

Huyết khối tĩnh mạch sâu là gì?

Huyết khối tĩnh mạch là bệnh thường gặp và nguy hiểm nhất của hệ thống tĩnh mạch. Bệnh ước tính gây ảnh hưởng tới 5 – 6 triệu người Mỹ mỗi năm. Nguy cơ lớn nhất của huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới là cục máu đông có thể tách ra, trôi theo dòng máu lên phổi gây nghẽn mạch phổi, có thể đe doạ tính mạng.

Huyết khối tĩnh mạch xảy ra trong khoảng 1/1000 đến 2/10000 thai kỳ, nhưng đây thường là một nguyên nhân gây tử vong cho người phụ nữ mang thai.

Theo nghiên cứu của Nordstrom M và cộng sự, tỷ lệ mắc mới hằng năm của huyết khối tĩnh mạch sâu nói chung khoảng 122-160 / 100.000 dân, trong đó có 10% các trường hợp có huyết khối tĩnh mạch chậu (J Intern Med. 1992;232:155–160).

Nguyên nhân gây Huyết khối tĩnh mạch sâu

Nguyên nhân thực sự của huyết khối tĩnh mạch sâu hiện nay vẫn còn đang được thảo thuận trên toàn thế giới, phần lớn các học giả đều chấp thuận một số giả thuyết sau:

Bất động kéo dài

• Do chi ở tư thế tĩnh quá lâu, máu trong tĩnh mạch không được hệ thống bơm cơ đẩy về tuần hoàn trung tâm. Thường gặp ở những người phải làm việc trong điều kiện đứng hoặc ngồi quá dài: lái xe, lái tàu, máy bay

• Nằm cố định tại giường bệnh dài ngày: bệnh nhân bị liệt, suy kiệt…

• Sau phẫu thuật.

• Phụ nữ có thai, bao gồm cả thời kỳ 6-8 tuần sau đẻ

• Béo phì có hạn chế vận động.

Uống nước làm giảm nguy cơ mắc huyết khối tĩnh mạch sâu

Muốn làm tan cục máu đông, cần phải dùng thuốc làm tan huyết khối (thrombolysis). Bác sĩ phẫu thuật mạch máu sẽ tiêm thuốc làm tan huyết khối bằng một catheter đưa thẳng vào cục máu đông. Thuốc làm tan huyết khối gây nguy cơ biến chứng xuất huyết và đột quỵ cao hơn thuốc kháng đông. Tuy nhiên, thuốc tan huyết khối có thể làm tan được cục máu đông có kích thước rất lớn. Thuốc tan huyết khối được chọn dùng khi bệnh nhân có nguy cơ cao thuyên tắc phổi hoặc khi bị Huyết khối tĩnh mạch sâu ở tay.

Ít khi phải dùng đến phẫu thuật để loại bỏ Huyết khối tĩnh mạch sâu. Thủ thuật này có tên gọi mở tĩnh mạch loại bỏ huyết khối. Thường dùng phẫu thuật này khi bệnh nhân bị thể Huyết khối tĩnh mạch sâu nặng gọi là phlegmasia cerulea dolens, không đáp ứng với các phương pháp điều trị nội khoa. Phlegmasia cerulea dolens, nếu không được điều trị đúng mức, có thể gây hoại thư, do các mô không được cung cấp đầy đủ oxygen và máu. Hoại thư rất nghiêm trọng có thể dẫn đến cắt cụt chi.

Một dụng cụ lọc đặc biệt bằng kim loại có thể bảo vệ chống thuyên tắc phổi ở những bệnh nhân không thể dùng được thuốc kháng đông. Dụng cụ này được gọi là lưới lọc tĩnh mạch chủ (vena cava filter). Tĩnh mạch chủ là tĩnh mạch lớn trong ổ bụng, đưa máu trở về tim và phổi. Có thể sử dụng lưới lọc tĩnh mạch chủ nếu bệnh nhân không thể dùng được thuốc phòng chống Huyết khối tĩnh mạch sâu hoặc khi thuốc không có tác dụng giảm huyết khối. Lưới lọc tĩnh mạch chủ ngăn cản huyết khối bong ra từ các tĩnh mạch chi dưới không cho chúng về đến phổi. Thường thì lưới lọc tĩnh mạch chủ được đưa vào đúng vị trí bằng một catheter xuyên qua tĩnh mạch háng, cổ hoặc tay.

Phòng ngừa huyết khối tĩnh mạch sâu

• Cần biết rằng nguy cơ huyết khối tĩnh mạch sẽ tăng lên khi đã có tiền căn huyết khối tĩnh mạch.

• Tránh nằm yên trên giường trong thời gian dài.

• Tăng vận động sẽ giúp giảm được các biến chứng của huyết khối tĩnh mạch mà nặng nề nhất có thể đưa đến tử vong là tình trạng thuyên tắc phổi.

• Mang vớ đặc biệt giúp chèn ép tĩnh mạch nông, làm cải thiện dòng chảy ở tĩnh mạch sâu, giảm nguy cơ huyết khối.

• Tập thể dục bàn chân, tránh ngồi bắt chéo chân trong thời gian dài có thể làm giảm sự dẫn truyền máu ở tĩnh mạch sâu

• Những trường hợp đặc biệt có thể được bác sĩ chỉ định sử dụng thuốc kháng đông liều thấp để ngăn ngừa tình trạng huyết khối.

• Những bệnh nhân nằm viện lâu hoặc trải qua phẫu thuật, nguy cơ bị huyết khối tĩnh mạch tăng lên gấp nhiều lần. Tử vong có liên quan đến thuyên tắc tĩnh mạch thường xuất hiện đột ngột hoặc bị chẩn đoán nhầm trước đó.

Do đó, phòng ngừa là một trong những biện pháp hiệu quả nhất giúp kiểm soát tử vong và biến chứng do bệnh này gây ra.

Dược sĩ Hưng

TRÀ AN BÌNH – MANG LẠI CUỘC SỐNG BÌNH AN

Xem chi tiết sản phẩm tại đây.