Gan nhiễm mỡ được hiểu một cách đơn giản đó là chứng bệnh dư thừa lượng mỡ tích tụ trong tế bào gan. Cụ thể đó là do quá trình chuyển hóa a-xít béo tại gan bị rối loạn dẫn đến giảm sự thải mỡ ở gan và hậu quả là tăng nhiễm mỡ gan. Việc điều trị gan nhiễm mỡ đòi hỏi sự cố gắng của các y bác sỹ cũng như chế độ ăn uống điều độ, đầy đủ dinh dưỡng cho người bệnh.
Có nhiều lý do dẫn đến tình trạng gan nhiễm mỡ như suy dinh dưỡng, chữa trị giảm cân, sử dụng 1 số loại thuốc amiodarone, methotrexate, diltiazem, tetracycline, thuốc kháng virut, glucocorticoids, tamoxifen…; Những bệnh đường ruột, nhiễm HIV, viêm gan C. Gan nhiễm mỡ được coi là 1 căn bệnh xảy ra trên toàn thế giới và gặp ở đa số những người uống quá nhiều rượu và những người béo phì.
Dấu hiệu xác định gan nhiễm mỡ
Hầu hết các bệnh nhân không có triệu chứng và hay được phát hiện tình cờ bởi do các xét nghiệm chức năng gan bất hay hoặc gan to hoặc siêu âm gan khi khám sức khỏe định kỳ.
Qua kết quả sinh thiết gan cho thấy có 3 loại gan nhiễm mỡ:
Gan thoái hóa mỡ đơn thuần: gan bị thâm nhiễm bởi chất mỡ, không kèm theo tình trạng viêm gan.
Viêm gan thoái hóa mỡ do rượu: ngoài tình trạng gan bị thâm nhiễm bởi chất mỡ, kèm theo tình trạng viêm gan, mô gan có thể bị sẹo hoặc bị xơ và tiền sử uống rượu nhiều.
Viêm gan thoái hóa mỡ không do rượu: kết quả sinh thiết giống loại trên, nhưng không có tiền sử uống rượu (hoặc uống rượu không đáng kể).
Việc chữa trị gan nhiễm mỡ phụ thuộc vào lý do của nó và nói chung, chữa trị gan nhiễm mỡ sẽ phục hồi nếu được thực hiện ở giai đoạn sớm.
Những nguyên nhân gây nên tình trạng gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ có thể dẫn đến xơ gan
Theo thống kê từ các ca điều trị gan nhiễm mỡ, các bệnh nhân thường có tiền sử như nghiện rượu, tiểu đường, béo phì, thiếu máu; ở người bị bệnh nhiễm khuẩn mạn tính như viêm loét đại tràng, viêm tụy mạn tính, suy gan mạn tính, lao… Ngoài ra, gan nhiễm mỡ còn do nhiễm các độc chất đối với gan như phosphore, carbon tetraclorua, gan nhiễm mỡ cấp tính trên sản phụ, gan nhiễm mỡ vì thiếu dinh dưỡng.
Không nhất thiết phải là những người béo phì mới bị gan nhiễm mỡ. Gan nhiễm mỡ còn hay gặp ở những người ăn chay trường, ăn uống đạm bạc, suy dinh dưỡng lâu ngày, thiếu các vitamin và protein để tạo thành các chất chuyển hoá cần thiết để đưa chất mỡ ra khỏi gan.
Hầu hết các trường hợp gan nhiễm mỡ không có triệu chứng. Chúng thường được phát hiện qua triệu chứng gan to (thấy được khi kiểm tra sức khỏe định kỳ) và khi được phát hiện, người bệnh thấy không có triệu chứng gì nguy hiểm nên thường không điều trị cũng như không cải thiện chế độ ăn, uống sinh hoạt trong cuộc sống.
Một kết luận đáng chú ý từ các nhà khoa học: 25% bệnh nhân bị gan nhiễm mỡ dẫn đến xơ gan, với tỷ lệ tử vong khoảng 10%.
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quyết định trong quá trình chữa trị
Ngoài việc dùng 1 số thuốc bảo vệ gan thì chế độ dinh dưỡng và lối sống lành mạnh sẽ đóng 1 chức năng quan trọng đặc biệt giúp phòng ngừa và chữa trị gan nhiễm mỡ.
Trong dinh dưỡng chữa trị, việc đầu tiên người bệnh cần phải thực hiện là:
– Kiểm soát lượng carbohydrate (đường bột) ăn vào hàng ngày: nên tránh các loại thức ăn, đồ uống chứa đường tinh chế, các loại bột ngũ cốc tinh chế. Sự lựa chọn tốt hơn là các loại ngũ cốc giàu chất xơ, các loại đậu, rau quả các loại.
– Kiểm soát lượng chất béo ăn vào hàng ngày: loại bỏ hoàn toàn chất béo bão hòa (các loại mỡ động vật, trừ mỡ cá biển), sử dụng chất béo không bão hòa là các loại dầu thực vật như dầu ôliu, đậu lạc, dầu hướng dương…
– Sử dụng các chất chống ôxy hóa để đóng góp cho sức khỏe của tế bào gan: đó là các loại hoa quả và rau củ với nhiều màu sắc phong phú.
– Mỗi 1 người trưởng thành bị gan nhiễm mỡ kèm theo thừa cân béo phì thì mức sử dụng năng lượng trong 1 ngày chỉ nên từ 1.300 – 1.400 Kcal.
– Cụ thể: lượng thịt, cá hàng ngày khoảng 150 – 200gr; lượng tinh bột: 300gr; dầu thực vật: 20 – 30gr.
– Kiêng rượu, bia, thuốc lá.
– Ngoài ra, nên kết hợp với tập thể dục đều đặn vừa sức tối thiểu 30 phút mỗi ngày. Tập ít nhất 5 ngày trong tuần.
Chế độ ăn uống ảnh hưởng không nhỏ đến tình trạng gan nhiễm mỡ
Làm sao để phòng ngừa gan nhiễm mỡ
– Để tránh bị gan nhiễm mỡ, trước tiên, chúng ta cần có chế độ ăn hợp lý: ăn đa dạng, ăn chừng mực, ăn thức ăn gần với thiên nhiên nhất;
– Vận động thể lực đều đặn, sống năng động nhằm duy trì trọng lượng lý tưởng (nên biết chỉ số BMI của bản thân và BMI lý tưởng phù hợp để tự theo dõi tình trạng dư cân của bản thân);
– Hạn chế tối đa rượu bia;
– Cần tham vấn bác sĩ trước khi dùng thuốc để tránh những thuốc dẫn đến độc cho gan;
– Kiểm tra đường huyết, cholesterol và triglyceride máu định kỳ mỗi 6 tháng (hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ tùy theo tình trạng bệnh lý của mỗi cá nhân).
Kết luận
Bệnh nhân gan nhiễm mỡ nên trao đổi với bác sĩ dinh dưỡng trước khi bắt đầu bất kỳ loại chế độ ăn uống mới hoặc chương trình tập luyện. Chú ý năng lượng cá nhân và chế độ ăn uống phụ thuộc vào tuổi tác, chiều cao, trọng lượng hiện tại, mức độ hoạt động, giai đoạn của bệnh gan nhiễm mỡ và sự hiện diện của các điều kiện sức khỏe khác như mắc các bệnh khác như: tiểu đường, cholesterol cao…
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, người mắc bệnh gan nhiễm mỡ nên ăn thịt nạc. Ăn thêm các loại cá và hải sản nhưng tôm và cua biển cũng không nên ăn quá 1 lần/tuần. Với món trứng cũng chỉ nên ăn 2 quả/tuần.
Nên hạn chế chất ngọt và chất béo vì các chất này khi thừa sẽ chuyển đổi thành mỡ dự trữ.
Lúc chế biến thức ăn, nên hạn chế các món chiên xào mà thay bằng những món nướng, luộc.
Cần tránh các loại thức ăn chế biến từ gan, óc, cật, bộ đồ lòng gia súc hoặc từ sữa động vật như bơ, phô-mai; không nên ăn da các loại thịt heo, vịt, gà…
Nên ăn nhiều rau xanh, hoa quả và các loại thức ăn có chứa chất xơ, sợi như rau cải, gạo đỏ, khoai mỡ, khoai tây, cà rốt, ngũ cốc, các loại hạt, bánh mỳ lạt và bánh quy lạt.
Những loại thức ăn không chứa năng lượng như tảo, rong biển, nấm cũng rất tốt với những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ.
Dược sĩ Hưng
Giải Độc Gan An Bình
Gan tốt – Sức khỏe tốt
Xem chi tiết tại đây.
Bài viết liên quan
- Điều trị thoái hóa khớp với liệu pháp hay
- U xơ cổ tử cung và một số thông tin…
- Những điều cần biết về chứng nóng gan
- Phòng ngừa táo bón cho trẻ trong độ tuổi đi…
- Điều cần biết về bệnh Viêm loét dạ dày
- Nguyên nhân nào khiến trẻ bị thiếu cân?
- MỘT SỐ LOẠI THỰC PHẨM HỖ TRỢ CẢI THIỆN THỊ…
- Những vitamin và chất khoáng quan trọng nhất cho não
- Nguyên nhân khiến phụ nữ bị rụng tóc và ngứa…
- Cứng khớp do thiếu canxi