Mãn kinh nam giới là gì?

Theo sự phát triển sinh lý bình thường thì đến năm 25 tuổi, sự phát triển của cơ thể gần như hoàn chỉnh. Sau tuổi này sẽ bắt đầu xuất hiện quá trình lão hóa, diễn ra rất chậm trong 20 năm kế tiếp và khá nhanh từ 45 tuổi trở lên. Trong quá trình lão hóa này, con người cảm nhận rất rõ sự thay đổi ở các cơ quan như da, tóc, hệ tim mạch và xương khớp… nhưng lại khó nhận biết sự suy thoái của hệ nội tiết sinh dục – bộ phận quan trọng duy trì nòi giống. Hệ này tiết ra rất nhiều loại hoóc môn, trong đó có hoóc môn sinh dục. Ở nam giới là testosterone và nữ là oestrogen.

Mãn kinh nam là gì?

Mãn kinh nam là một hiện tượng y khoa, tương tự như mãn kinh nữ, có thể ảnh hưởng đến nam giới độ tuổi từ 40-55. Thuật ngữ này dùng để chỉ thời kỳ lượng hooc-môn nam testosterone bị sụt giảm. Khi hiện tượng này xuất hiện, nam giới sẽ trở nên “thiếu sức sống” và đặc biệt là thiếu “nhiệt huyết” với chuyện vợ chồng.

Không như mãn kinh, thường xuất hiện ở phụ nữ trong giai đoạn giữa 40 đến giữa 50, sự chuyển đổi ở nam có thể từ từ hơn và trải dài trong nhiều thập kỷ. Tính tình, stress tâm lý, rượu, chấn thương hay phẫu thuật, thuốc, béo phì và nhiễm khuẩn có thể góp phần thêm vào sự tấn công này.

Nếu biết áp dụng các biện pháp điều trị thì vấn đề sẽ được giải quyết, tuy nhiên phần lớn đàn ông hiện nay vẫn chưa có được nhận thức đầy đủ về hiện tượng này và chấp nhận nó như là một điều tự nhiên vì không biết nguyên nhân từ đâu.

Nguyên nhân của mãn kinh nam

Nguyên nhân của mãn kinh nam là do cơ thể đàn ông không còn sản xuất đủ lượng testosterone cần thiết. Thông thường, sau 32 tuổi, nam giới bắt đầu suy giảm testosteron và cứ 10 năm tiếp theo, testoteron lại giảm đi khoảng 10%. Hiện tượng thường thấy là suy giảm ham muốn tình dục, thay đổi về tâm sinh lý, khối lượng cũng như năng lượng cơ bắp giảm, tăng tích mỡ vùng ngực và bụng, xuất hiện hiện tượng loãng xương, giòn và mỏng xương, đau lưng, dễ mắc bệnh tim mạch cao, trầm cảm và suy giảm trí nhớ.

Không giống phụ nữ, hội chứng “mãn kinh” ở đàn ông xảy ra với tần suất chậm dần đều. Ngoài suy giảm testosteron dẫn đến hiện tượng “mãn kinh” ở nam giới còn có một số nguyên nhân khác như do tuổi tác, béo phì, do mắc một số loại bệnh nan y như trầm cảm, rối loạn tự miễn, tiểu đường, sa sút trí tuệ…

Dấu hiệu và triệu chứng

Trong khi thời kỳ mãn kinh ở phụ nữ rất dễ nhận biết thì “thời kỳ” này ở nam giới lại rất khó xác định. Muốn xác định chính xác phải tiến hành thử máu để kiểm tra lượng hóc-môn testosterone. Cũng vì nguyên nhân này mà nhiều người đã bỏ qua nó.

Tiến sĩ David Thomas, một giáo sư lão khoa tại trường Đại học Y St. Louis, Hoa Kỳ, cho biết: “Rất ít người có được nhận thức đúng về thời kỳ “mãn kinh nam”. Phần lớn họ không hiểu được sức khỏe cũng như tinh thần của một người đàn ông sẽ bị ảnh hưởng thế nào khi lượng testosterone bị sụt giảm”.

Ông cũng cho biết thêm, trong khoảng 5 triệu nam giới ở Mỹ được chẩn đoán là có lượng testosterone sụt giảm thì chỉ có khoảng 5% là áp dụng các biện pháp điều trị. Trong độ tuổi từ 40 đến 60, tỷ lệ nam giới xuất hiện những triệu chứng của thời kỳ “mãn kinh nam” là 1/10 và tỉ lệ này chỉ là 1/5 ở lứa tuổi trên 60.

Cho tới thời điểm hiện nay các nhà khoa học chưa thể đưa ra được những dấu hiệu cũng như triệu chứng đầy đủ nhất khi thời kỳ “mãn kinh nam” bắt đầu nhưng một số hệ quả có thể dễ nhận thấy nhất là: giảm ham muốn sinh lý; sức khỏe yếu; trí nhớ kém và xương yếu.

Tuy có một số lo ngại về tác dụng phụ có thể gây ra, đặc biệt là mối lo ngại về khả năng làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư tiền liệt tuyến, nhưng liệu pháp bổ sung hóc-môn testosterone đã được chứng minh là mang lại hiệu quả thông qua nhiều công trình nghiên cứu gần đây. Khi lượng hóc-môn nam này được bổ sung nó sẽ không chỉ có tác dụng cải thiện “ham muốn” mà nó còn làm cho xương chắc khỏe hơn, cơ bắp trở nên cứng cáp hơn và tinh thần cũng được thoải mái hơn.

Các yếu tố nguy cơ đi kèm mãn kinh nam

Cần lưu ý rằng hiện tượng suy, tắt dục nam không phải chỉ có những triệu chứng về tình dục. Một số dấu hiệu cảnh báo và những tác động lâu dài của tình trạng suy giảm testosterone do tuổi tác bao gồm:

Thay đổi cảm xúc, tâm lý và hành vi theo hướng tiêu cực. Dễ kích động buồn rầu, trầm cảm, và khả năng nhận thức kém.

Giảm khối cơ và sức cơ.

Tình trạng mệt mỏi và thờ ơ.

Béo phì, nhất là ở phần bụng.

Giảm mật độ khoáng xương.

Tăng nguy cơ bệnh tim mạch và tiểu đường.

Giảm ham muốn tình dục.

Đồng hành với hiện tượng suy, tắt dục nam là nguy cơ phát triển các bệnh tim mach, tiểu đường, bệnh lý mạch máu não, trầm cảm, mỏi yếu cơ, mất cảm giác và loãng xương. Những bệnh lý này có thể tiến triển và trầm trọng thêm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Trong khi chứng mãn kinh ở phụ nữ xảy ra đột ngột và dễ nhận biết thì các triệu chứng của hiện tượng suy, tắt dục nam lại kém rõ ràng. Tại sao như vậy? Đó là do nồng độ testosterone của họ bắt đầu suy giảm sau tuổi 30, và tiếp tục giảm 10% sau mỗi thập niên, vì thế không có sự bùng phát triệu chứng như ở phụ nữ.

Cần nhận thức đúng về mãn kinh nam

Nhiều người cho rằng lượng hoóc môn testosterone sụt giảm là hiện tượng tất yếu của quá trình lão hóa và không nên coi nó là một bệnh để có thể điều trị. Tuy nhiên, nhiều nhà khoa học và chuyên gia y tế trên thế giới đã coi đây là một quan niệm hoàn toàn sai lầm. Theo họ, có rất nhiều người trong độ tuổi trung niên hiện nay sẽ còn sống đến 80 đến 90 tuổi và để có thể “thưởng thức” cuộc sống tươi đẹp họ cần nhận thức đúng vấn đề này và tìm được “phương thuốc” hợp với mình nhất.

Theo tiến sĩ Larry Lipshultz, một vị giáo sư khoa tiết niệu trường Đại học Baylor, nhiều đấng mày râu sẽ dần thay đổi quan niệm của mình khi họ được tuyên truyền rộng rãi hơn. “Tôi biết đã có rất nhiều nam giới quan tâm đến hiện tượng này và cũng rất nhiều người tiến hành các biện pháp chẩn đoán và điều trị. Đây là một chiều hướng rất tốt”, ông nói.

Giải pháp cho thời kỳ mãn kinh nam

Sử dụng liệu pháp thay thế hoóc môn nam giới: Giống như liệu pháp điều trị đối với phụ nữ mãn kinh, phương pháp này có tác dụng làm giảm các triệu chứng “mãn kinh” và cải thiện chất lượng cuộc sống, không có rủi ro và đã được kiểm chứng qua các nghiên cứu lâm sàng và thực tế điều trị. Tuy nhiên, trước khi thực hiện, cần làm các xét nghiệm để khẳng định tính phù hợp của liệu pháp.

Liệu pháp SARM (mô hình thụ thể androgen chọn lọc): Đây là phương pháp tiêm testosteron nhằm khắc phục tình trạng suy giảm testosteron tự nhiên sau tuổi trung niên.

Tăng cường dưỡng chất, ăn uống: Theo nghiên cứu của Viện Ung thư quốc gia Mỹ và Đại học y khoa California, việc bổ sung dầu cá và ăn các loại cá như cá hồi, cá ngừ… rất tốt cho đàn ông trung niên vì đây là thức ăn giàu acid béo omega 3, giúp giảm hội chứng “mãn kinh” ở nam giới và tốt cho tim mạch.

Bên cạnh đó, cần tăng cường trái cây, rau quả trong khẩu phần ăn hàng ngày, nhất là cà chua bởi đây là loại quả giàu lycopene, rất hữu ích cho tuyến tiền liệt và hệ thống sinh sản nam giới. Cũng nên sử dụng sản phẩm đậu nành và nhóm quả mọng vì nó giàu dưỡng chất, có lợi cho hệ tiết niệu, tuyến tiền liệt và tăng cường ham muốn tình dục hơn. Cần hạn chế các chất kích thích và thức uống nhiều cồn để giảm thiểu tình trạng bốc hỏa, nóng lạnh thất thường.

Duy trì cuộc sống vận động: Theo nghiên cứu của Viện y học New England (Mỹ), hoạt động cơ thể thường xuyên có tác dụng làm tăng testosteron, nhất là nhóm đàn ông trên 40 tuổi. Mặt khác, cần điều trị dứt điểm những bệnh mắc phải, chăm sóc giấc ngủ, kiểm soát cholesterol, cao huyết áp và tiểu đường, đồng thời duy trì cuộc sống khoa học, sống vui, sống khỏe để giảm stress, giảm bệnh tật, làm cho cuộc sống thêm nhiều ý nghĩa.