Xơ gan và vấn đề suy dinh dưỡng

Xơ gan là bệnh nguy hiểm có thể ngăn không cho máu và mật lưu thông từ gan; trong trường nghiêm trọng, cần cấy ghép gan mới có thể giữ lại mạng sống. Xơ gan thường đi kèm với suy dinh dưỡng vì chứng buồn nôn và chán ăn cũng như cơ thể thay đổi cơ chế hấp thụ các chất dinh dưỡng. Mặc dù chưa có phương pháp điều trị bệnh xơ gan, nhưng những cách điều trị thích hợp, kịp thời xơ gan và suy dinh dưỡng có thể làm chậm sự phát triển của bệnh.

Đặc điểm của bệnh xơ gan

Gan đóng vai trò quan trọng việc giải độc, thanh lọc máu và sản sinh các chất dinh dưỡng quan trọng. Những người bị xơ gan nhẹ, gan vẫn tiếp tục thực hiện các chức năng của nó, nhưng khi bệnh phát triển nặng hơn, nó sẽ không thể thực hiện các chức năng này nữa. Các triệu chứng của bệnh xơ gan bao gồm: mệt mỏi, dễ dàng chảy máu hay bầm tím, tích tụ dịch ở bụng, sưng chân, buồn nôn, chán ăn và giảm cân không mong muốn. Người bệnh cúng có thể sẽ bị vàng da hay vàng mắt, rối loạn tinh thần và ngứa ngáy trong người. Lạm dụng rượu bia, viêm gan B và C là những nguyên nhân gây ra xơ gan ở Mỹ. Xơ gan cũng có thể bị gây ra bởi xơ nang, bệnh Wilson, bệnh gan nhiễm mỡkhông do rượu, hoặc sắt tích tụ trong cơ thể. Nếu bạn có những dấu hiệu của bệnh xơ gan, hãy nhanh chóng đến gặp bác sĩ để chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Chẩn đoán bệnh xơ gan và suy dinh dưỡng

Mặc dù xơ gan có thể phát hiện khi làm xét nghiệm máu, CT, siêu âm, MRI và sinh thiết gan, nhưng suy dinh dưỡng không dễ dàng được chẩn đoán, đặc biệt là ở giai đoạn đầu. Một bài báo năm 2003 trên Tạp chí The Journal of Gastroenterology and Hepatology, tác giả Anthony Donaghy lưu ý rằng, cổ trướng – sưng bụng do chất lỏng tích tụ – có thể khiến việc chẩn đoán suy dinh dưỡng trở nên khó khăn hơn; một phương pháp gọi là nhân trắc chi trên, đo độ dày nếp gấp trên da, rất có giá trị trong việc chẩn đoán suy dinh dưỡng. Donaghy cũng cho biết thêm rằng, việc đánh giá sức mạnh cơ bắp cũng là một cách hiệu quả để xác định tình trạng suy dinh dưỡng.

Điều trị bệnh xơ gan

Bênh xơ gan được điều trị bằng rất nhiều các loại thuốc bao gồm: thuốc kháng sinh, thuốc chẹn beta – giúp làm giảm áp lực trong các tĩnh mạch đưa máu từ gan xuống ruột – và các thuốc lợi tiểu để giảm phù nề. Người bệnh có thể được thực hiện một cuộc tiểu phẫu để loại bỏ chất lỏng do cổ trướng và phù nề. Nếu gan hoàn toàn bị hư thì cần phải được cấy ghép gan mới hoàn toàn từ một người hiến tặng đã chết hay một phần gan từ người hiến còn sống. Chế độ dinh dưỡng thực sự rất quan trọng đến kết quả của ca cấy ghép gan ở người lớn.

Điều trị suy dinh dưỡng ở người bị xơ gan

Những bệnh nhân xơ gan có nhu cầu về protein, năng lượng cao, và cần nhiều hơn 50 g protein – hay 1 đến 1,5 g trên một kg cân nặng của người- một ngày, tốt nhất từ cá, thịt gia cầm và các loại đậu. Xơ gan cũng gây ra sự đề kháng insulin và hormone tăng trưởng; vì vậy bác sĩ có thể sẽ khuyên người bệnh nên bổ sung hormone tăng trưởng để tránh sự phân hủy của khối lượng cơ nạc, mất sức mạnh cơ bắp và hệ thống miễn dịch bị suy giảm. Một chế độ ăn ít natri để giảm phù nề cũng rất cần thiết, cũng như đầy đủ các loại trái cây tươi và rau quả. Nhiều bệnh nhân xơ gan bị mắc bệnh loãng xương vì không hấp thụ vitamin D đầy đủ, và việc sử dụng các biphosphonates cho bệnh loãng xương ở bệnh nhân bị xơ gan hiện đang được nghiên cứu.

Xơ gan cũng như các bệnh liên quan đến gan là những căn bệnh rất nguy hiểm, mọi người nên có những biện pháp để không bị mắc bệnh, và người bệnh nên chăm sóc bản thân theo hướng dẫn và tư vấn của bác sĩ để bệnh không phát triển nặng hơn.

Dược sĩ Hưng