Thuốc lá là một loại cây có độc, nhất là những lá già, có hàm lượng Nicotin cao. Người ta đã thấy người lớn chết do dùng khoảng 15 – 20g thuốc lá dưới dạng thuốc nước để thụt tháo đại trực tràng. Trẻ con chỉ cần uống một vài gram sẽ tử vong.

 

Hoạt chất chủ yếu của thuốc lá hoặc thuốc lào là chất Nicotin, một loại Alcaloid. Nicotin là tên gọi được đặt theo tên của một nhà ngoại giao người Pháp Nicot (1530 – 1600), người đầu tiên nhập thuốc lá vào Pháp. Hàm lượng Nicotin trong các loại thuốc nầy thay đổi từ 2 – 10%. Một số loại thuốc lào tốt có thể chứa đến 16% Nicotin. Nicotin được sử dụng ở liều thấp, tạo ra sự sảng khoái nhẹ nhàng, làm dịu cơn đói và bớt mệt mỏi. Tuy nhiên nếu dùng lâu dài sẽ gây lệ thuộc và độc hại cho cơ thể, liều cao sẽ gây chết người như đã đề cập ở phần trên.

 

 

 

 

Người ta phân biệt ra hai nguồn khói thuốc: khói thuốc chính và khói thuốc đảm bảo:

 

– Khói thuốc chính là khói thuốc do người hút hít vào, thở ra có chứa hơn 4700 chất khác nhau gồm những chất chính sau:

 

– Nicotine, trong một điếu thuốc có chứa khoảng 1 –3mg Nicotine là một chất gây nghiện và rất độc như đã trình bày phần trên.

 

– Carbon monoxide (C0), trong một điếu thuốc có chứa khoảng 20ml CO, đây là một chất ngăn cản sự vận chuyển Oxy trong máu, như vậy ở một người vốn đã bị suy hô hấp thì khói thuốc sẽ làm cho tình trạng bệnh lý trầm trọng thêm.

 

– Các chất gây kích thích (aldéhyd, acid, phenol…) gây viêm phế quản mạn, gây rối loạn thông khí và nguy hiểm nhất là các chất gây ung thư, đó là các chất như: Benzopyrens, Dibenzoanthracène, Benzofluenthène, Dibenzopyrène, cancérogènes, các phức hợp Nitrite đa vòng…

 

– Khói thuốc phụ là khói toả ra ở đầu điếu thuốc để cháy tự nhiên khi không hút và thành phần chất độc chứa trong khói thuốc phụ cũng tương tự như trong khói thuốc chính nhưng cao hơn rất nhiều lần vì vậy nó rất nguy hiểm cho người hút đặc biệt là những người hút thuốc thụ động. Chính vì vậy khi hút thuốc lá nguy cơ bị những bệnh lý (nêu ở phần tiếp theo) cao hơn người bình thường gấp nhiều lần.

 

 

Thuốc lá là loại cây cần nhiều các chất dinh dưỡng hơn là các cây trồng khác và cũng cần sử dụng nhiều phân bón và chất diệt cỏ hơn. Đất trồng cây thuốc lá thường bị lạc hậu và mất dinh dưỡng.

 

Khi thuốc lá được sản xuất, rất nhiều rác cũng được thải ra, trong đó có nhiều rác thải là hóa chất độc hoại làm ô nhiễm đất, nước, không khí và có hại cho sức khỏe cho những người tiếp xúc với chúng. Năm 1995 ngành công nghiệp thuốc lá thế giới thải ra 2262 triệu kg rác, 209 triệu kg chất thải hóa học

 

Thuốc lá yêu cầu nhiều phân bón, thúôc trừ sâu và thuốc diệt cỏ hơn các cây trồng khác. Những hóa chất này làm ô nhiễm đất, không khí và nguồn nước của một vùng lớn khi mà chúng bị rửa trôi theo nước mưa. Ngòai ra những nông dân trồng thuốc dễ bị mắc các bệnh liên quan đến việc sử dụng những hóa chất này.

 

 

 

Hút thuốc lá tạo ra nhiều chất thải từ việc vứt bỏ các đầu lọc, vỏ bao, vỏ kiện thuốc. Chỉ tính riêng năm 1995, ước tính có khoảng 5535 tỷ điếu thuốc lá chứa trong 276.750 triệu bao, 27.675 triệu cây thuốc lá được bán trên toàn cầu. Lượng rác thải không lồ đó gây ra ô nhiễm đáng kể cho môi trường.

 

Trong thuốc lá có 4000 chất hóa học, phần lớn lá các chất độc hại trong đó hơn 40 chất là tác nhân gây ung thư. Khi hút thuốc các chất đó đều được tung vào không khí. Ngoài ra các chất độc này còn tòa ra không khí ngay cả khi trồng trọt, chế biến thuốc lá. Vậy cần quan tâm đến vấn đề ô nhiễm không khí do thuốc lá ở những đâu ?

 

Thúôc lá phải được sấy khô trước khi làm thành điếu. Ở nhiều nơi phải dùng củi để sấy thuốc lá, cứ 1 hecta thuốc lá cần phải đốn chặt 1 hecta cây rừng. Tại Makawi, một trong những quốc gia nghèo nhất Châu Phi, cứ 3 cây bị chặt thì có 1 cây dùng cho việc sấy thuốc lá. Tòan thế giới, hàng năm có hơn 2.5 triệu hecta rừng bị chặt phá để làm nhiên liệu sấy thuốc lá. Ngòai ra còn có một diện tích rừng rất lớn bị chặt để sản xuất giấy cuốn thuốc lá và giấy đóng bao thuốc lá.

 

 

Theo tài liệu của Tổ chức y tế thế giới, hàng năm số người hút thuốc lá ở các nước phát triển : nam chiếm 30-40%, nữ chiếm 20-40%. Ở các nước đang phát triển : nam chiếm 40-70%, nữ chiếm 2-10%.

 

– Hàng năm trên thế giới có khoảng 3 triệu người chết có nguyên nhân do thuốc lá, tính trung bình cứ 10 giây có một người chết vì thuốc lá.

 

– Những người hút thuốc lá sẽ chết sóm hơn so với những người không hút thuốc lá không phải là một ngày, một tháng mà là hằng năm, thậm chí tới 23 năm. Đổi 23 năm cuộc đời là quá nhiều cho một sở thích tốn tiền.

 

Tại Mỹ, tỷ lệ chết do xơ cứng động mạch vành ở người hút thuốc lá gấp 1.4 lần so với người không hút.

 

– Tại Anbani số người bị nhồi máu cơ tim ở người hút thuốc lá cao gấp 2,5 lần so với người không hút

 

– Theo thống kê tại Viện Tim Mạch Việt Nam thì hầu hết người suy động mạch vành có thói quen hút thuốc lá. Toàn bộ số tiền mà những người hút thuốc lá tại Việt Nam dùng để mua thuốc lá năm 1998 khoảng 6000 tỷ đồng. Số tiền này có thể mua được 1.5 triệu tấn gạo hoặc 300.000 chiếc xe máy Super Dream

 

– Người nghiện thuốc lá chết vì ung thư phổi cao gấp 7,5 lần so với người không hút

 

– Người nghiện thuốc lá chết vì ung thư miệng cao gấp 3 lần so với người không hút

 

– Người nghiện thuốc lá chết vì ung thư thực quản cao gấp 2 lần so với người không hút

 

– Ở các nước Châu Âu, Mỹ 90-95% bệnh nhân bị ung thư phổi là người nghiện thuốc lá, ở Việt Nam tỷ lệ này là trên 80%

 

– Mỗi năm ở VN có 40.000 người tử vong do những nguyên nhân liên quan đến thuốc lá, cao gấp 3 lần số người chết do tai nạn giao thông.

 

 

 

– 60% trẻ em VN trong độ tuổi 13-15 đã từng tiếp xúc với khói thuốc tại nhà.

 

– Ung thư phổi là ung thư cao nhất ở nam giới và thứ tư ở nữ giới so với các loại ung thư khác.

 

– Hút một điếu thuốc lá là tự mình làm mất đi 5,5 phút cuộc sống. Tuổi thọ trung bình của người hút thuốc ngắn hơn so với người không hút thuốc từ 5 đến 8 năm.

 

 

+ Các bệnh đường hô hấp : ho, viêm mũi, viêm họng, viêm thanh quản, hen phế quản. lao phổi…

 

+ Các bệnh tim mạch : nhồi máu cơ tim, xơ vữa động mạch, tắc mạch máu…

 

+ Bệnh ung thư : ung thư phổi, họng, miệng, thực quản, tụy thận , bàng quan …

 

Ngoài ra thuốc lá còn gây rối loạn thần kinh, tiêu hóa, ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của thai nhi …

 

 

 

Những người nghiện thuốc lá sẽ khiến da hấp thụ oxy và chất dinh dưỡng kém. Vì vậy, da của một số người hút thuốc thường nhợt nhạt, trong khi màu da của những người khác lại phát triển không đồng đều. Những thay đổi này có thể bắt đầu ở tuổi trẻ. Theo bác sĩ da liễu Jonette Keri, MD, thuộc Đại học Miami Miller School of Medicine: "Ở những người trẻ không hút thuốc, chúng ta không thấy hiện tượng thay đổi ở da, nhưng ở những người hút thuốc điều này phát triển nhanh hơn”.

 

 

Hiện tượng răng vàng là một trong những ảnh hưởng rõ rệt nhất của hút thuốc lá thường xuyên. Tuy nhiên, những thiệt hại này không dừng lại ở đó. Những người hút thuốc lá thường xuyên có xu hướng bị các bệnh về nướu, hơi thở có mùi hôi và các vấn đề vệ sinh răng miệng khác. Hút thuốc lá tăng gấp hai lần ngu cơ hỏng răng so với những người không hút thuốc.

 

 

 

 

Cả nam và nữ đều có xu hướng bị tóc thưa mỏng hơn khi có tuổi và hút thuốc có thể làm tăng tốc quá trình này.

 

Các nhà nghiên cứu tại Đài Loan đã xác định được rằng hút thuốc như là một yếu tố nguy cơ rõ ràng gây hói đầu ở đàn ông châu Á.

 

 

Hút thuốc lá ảnh hưởng gần như mọi cơ quan trong cơ thể bao gồm cả tim. Theo thời gian, những người hút thuốc lá, các động mạch mang máu đến tim bị thu hẹp. Hút thuốc cũng làm tăng huyết áp, dễ dàng hình thành các cục máu đông. Những yếu tố này làm tăng nguy cơ của các cơn đau tim. Ngoài ra, lưu lượng máu giảm ở những người đàn ông hút thuốc có thể dẫn tới rối loạn chức năng cương dương.

 

 

Ung thư phổi là kẻ giết người thầm lặng, cứ 10 người chết vì ung thư phổi có tới 9 người chết do hút thuốc lá.

 

Chỉ trong 20 phút không hút thuốc, huyết áp và nhịp tim của bạn sẽ trở lại bình thường. Trong vòng 24 giờ, nguy cơ đau tim bắt đầu giảm. Trong những tuần đầu tiên sau khi bỏ thuốc, các lông mao nhỏ bắt đầu hoạt động trở lại. Trong vòng một năm, nguy cơ phát triển bệnh tim giảm xuống một nửa so với những người vẫn còn hút thuốc. Và sau 10 năm không khói thuốc, bạn không có nhiều khả năng chết vì ung thư phổi so với những người không bao giờ hút thuốc.

 

 

Thậm chí ngay cả đôi mắt cũng dễ bị tổn thương khi tiếp xúc với thuốc lá.

 

Hút thuốc làm tăng nguy cơ bị đục thủy tinh thể khi lớn tuổi. Đây là những vùng mây trên thủy tinh thể vốn giữ ánh sáng đến từ võng mạc. Thường bác sĩ chỉ định phẫu thuật nếu bệnh ảnh hưởng lớn tới thị lực.

 

 

Mọi người đều tin thuốc lá tấn công lá phổi đầu tiên nhưng các nghiên cứu cho thấy 1 thực tế đáng ngạc nhiên là thuốc lá lại tác động tới cơ thể bắt đầu từ hệ xương. Hút thuốc làm tăng nguy cơ yếu xương hay loãng xương và hậu quả là dẫn tới cong vẹo cột sống.

 

 

Tác động tới tim, phổi của thuốc lá có thể gây bất lợi cho bất kỳ việc tham gia hoạt động nào.

 

Nhịp tim của người hút thuốc có xu hướng nhanh hơn, lưu thông máu kém và khó thở hơn – không phù hợp với hoạt động luyện tập thể dục thể thao.

 

 

Phụ nữ hút thuốc trong 1 thời gian nhất định sẽ khó mang thai cũng như sinh 1 đứa trẻ khỏe mạnh vì các chất độc trong thuốc sẽ làm tăng nguy cơ khó thụ thai, dễ sẩy thai hay sinh trẻ nhẹ cân.

 

 

Mọi phụ nữ đều trải qua thời kỳ mãn kinh, giai đoạn kích thích tố nữ giảm và chu kỳ kinh nguyệt ngừng hẳn. Hầu hết phụ nữ đều trải nghiệm sự thay đổi này ở tuổi 50 nhưng những người hút thuốc sẽ mãn kinh sớm hơn, trung bình là 1,5 năm so với phụ nữ không hút thuốc.

 

Tác động này rõ rệt nhất ở những phụ nữ hút thuốc nhiều năm.

 

 

So với người không hút thuốc, người hút thuốc có nguy cơ ung thư miệng cao gấp 6 lần. Những người nhai thuốc lá hoặc sử dụng sản phẩm thuốc lá không khói khác có nguy cơ cao gấp 50 lần.

 

Các triệu chứng phổ biến nhất của bệnh gồm một tổn thương hay biểu hiện khác lạ trên lưỡi, môi, nướu răng, hoặc khu vực khác bên trong miệng mà không khỏi hoặc không gây đau.

 

 

 

Hút thuốc làm tăng nguy cơ thai chết lưu do hút thuốc gây các biến chứng ở rau thai và hút thuốc làm thai nhi phát triển chậm trong tử cung. ở những người hút thuốc thì nguy cơ đẻ trẻ ít cân cao gấp 3,4-4 lần. Những đứa trẻ được sinh ra từ những bà mẹ hút thuốc nhẹ cân hơn so với con của những bà mẹ không hút thuốc trung bình khoảng 170-200 gam do những đứa trẻ này phát triển chưa được đầy đủ. Trọng lượng khi sinh thấp là một yếu tố nguy cơ quan trọng cho sức khoẻ trẻ mới sinh và thậm chí còn gây những biến chứng muộn sau này.

 

Hút thuốc làm thiếu oxy, giảm dòng máu đến tử cung, giảm vận chuyển các axit amin qua rau thai và làm giảm kẽm (một chất khoáng quan trọng trong quá trình phát triển).

 

 

Những thai phụ có HIV dương tính thì có thê lây sang cho con, nhưng ở những phụ nữ có hút thuốc thì tỉ lệ này cao hơn. Theo một nghiên cứu ở những bà mẹ có HIV dương tính thì thấy ở những người hút thuốc thì tỷ lệ cao gấp 3,3 lần so với người không hút thuốc.

 

 

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng ở những thai phụ hút thuốc trên 1bao/ngày khi mang thai thì nguy cơ bị dị tật bẩm sinh cao gấp 1,6 – 2,3 lần so với người không hút thuốc.

 

 

Các bà mẹ hút thuốc khi mang thai làm cho con của họ có nguy cơ bị dị ứng cao gấp 3 lần so với con của các bà mẹ không hút thuốc.

 

 

Hút thuốc là một yếu tố nguy cơ quan trọng trong hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh. Khoảng 30% những trường hợp chết đột ngột ở trẻ sơ sinh có thể phòng bằng cách cha mẹ chúng bỏ thuốc.

 

 

Người mẹ hút thuốc lá khi mang thai còn ảnh hưởng lâu dài sau khi sinh. Con của những người hút thuốc thường có khó khăn trong nhận thức, rối loạn hành vi và giảm khả năng học tập ở trường. Các nhà nghiên cứu cho rằng các ảnh hưởng đó là do thuốc lá gây giải phóng vào trong máu những chất làm tổn thương hệ thống thần kinh trung ương. Sự giảm ôxy cũng có vai trò gây tình trạng này. Các nghiên cứu gần đây thấy rằng ở những đứa con của những người có hút thuốc trong thời kỳ mang thai thì tỉ lệ chậm phát triển trí tuệ tăng hơn 50 % so với người không hút thuốc và tăng 70 % ở những người hút từ 1 bao/ngày trở lên.