Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, căn bệnh stress rất phổ biến, nhất là ở lứa tuổi dậy thì. Theo các chuyên gia tâm lý, độ tuổi nhạy cảm này thường dễ bị áp lực từ học tập, gia đình, bạn bè… Thậm chí, cả những suy nghĩ tiêu cực về vóc dáng hay khả năng của bản thân cũng dẫn đến stress.

 

Khi rơi vào trạng thái stress, các bạn sẽ cảm thấy thường xuyên mệt mỏi, căng thẳng, lo âu, suy nghĩ nhiều… Nguy hiểm hơn, stress ở lứa tuổi dậy thì còn có thể dẫn đến hành vi tự tử. Vì thế, điều này cần được phòng tránh và phát hiện từ sớm để có thể điều trị kịp thời.

 

 

 

 

Tuổi dậy thì là lứa tuổi có rất nhiều thay đổi về tâm sinh lý. Vì thế, chúng ta thường dễ bị tác động bởi chuyện học hành, bài vở, nhất là khi bước vào mùa thi. Không những thế, một số bạn còn thường xuyên phải thức khuya hay phải nhờ đến sự trợ giúp của café để tỉnh táo hơn. Điều này càng khiến cho sức khỏe của chúng mình bị suy giảm, tinh thần mệt mỏi, lo âu, rối loạn tâm lý… Bên cạnh đó, việc ăn uống và sinh hoạt thất thường ở lứa tuổi này cũng dễ khiến chúng ta mắc bệnh hơn.

 

Các biểu hiện dễ thấy nhất của căn bệnh rối loạn tâm lý là biếng ăn, mất ngủ, mệt mỏi, dễ cáu gắt, lo âu, học tập giảm sút… Nặng hơn, một số trường hợp còn có cả các biểu hiện như nói năng lung tung, khóc cười vô cớ, dễ hoảng sợ, ngại tiếp xúc với người khác…, thậm chí còn có ý định tự tử nữa đấy!

 

 

Trầm cảm là căn bệnh rối loạn tâm thần thường gặp với nhiều triệu chứng như hay buồn bã, không quan tâm tới mọi thứ xảy ra xung quanh và cả với bản thân, dễ mệt mỏi, mất hi vọng vào tương lai… Căn bệnh này thường rất dễ mắc phải ở lứa tuổi dậy thì do độ tuổi nhạy cảm này dễ chịu áp lực từ xung quanh, từ học hành, bố mẹ, thầy cô, bạn bè hay cả từ các chất kích thích…

 

Khi bị trầm cảm, các bạn thường tự cô lập mình với thế giới bên ngoài. Thậm chí, rất nhiều bạn chỉ quan tâm tới thế giới “ảo” và sống trong thế giới này. Điều này khiến cho cuộc sống của các bạn trở nên nhàm chán, u ám, thiếu niềm tin…

 

 

Ở tuổi dậy thì, những định hình về xã hội xung quanh chưa thể toàn diện như người trưởng thành. Các bạn có thể bị tác động chỉ từ sách báo, phim ảnh bạo lực, các văn hóa phẩm đồi trụy và cả từ bạn bè xấu. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến rối loạn hành vi và gây nên những hậu quả nghiêm trọng như gây thương tích cho người khác, chống người thi hành công vụ, trộm cắp, đua xe mạo hiểm…

 

Khi mắc phải căn bệnh này, các bạn trẻ thường có hành vi xâm phạm sớm và rất khó thích ứng với xã hội. Một số trường hợp có thể thích ứng với các hoạt động xã hội nhưng vẫn có hành vi chống đối, phạm pháp. Việc điều trị căn bệnh này cũng rất khó khăn, đòi hỏi phải có sự phối hợp khắt khe từ bản thân người bệnh và những người xung quanh. Do đó, cách tốt nhất là chúng mình hãy phòng tránh ngay từ đầu nhé!

 

 

 

Rối loạn cảm xúc là một căn bệnh tâm lý xảy ra khi có tình trạng rối loạn tại não bộ, gây nên những bất ổn về tinh thần như chuyển từ cảm xúc hưng phấn sang cảm xúc ức chế một cách nhanh chóng hoặc ngược lại. Nguyên nhân của căn bệnh này thường là do những biến đổi ở tuổi dậy thì sẽ khiến chúng mình nhạy cảm hơn, dễ bị tác động bởi các áp lực trong học tập, làm việc…

 

Vì thế, khi có các biểu hiện của rối loạn cảm xúc như chán ăn, mất ngủ, gầy sút, hoạt động chậm chạp, mất tập trung, hay quên…, các bạn cần tham khảo ý kiến các chuyên gia tâm lý để điều chỉnh kịp thời và tránh tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn nhé!

 

 

Các bé gái thường xuất hiện kinh nguyệt lần đầu lúc 11 – 12 tuổi. Với quan niệm trẻ ngày nay có xu hướng dậy thì sớm, nhiều bố mẹ thường cho rằng việc trẻ xuất hiện kinh nguyệt trước chín tuổi cũng là bình thường. Thật ra, theo bác sĩ (BS) CKI sản khoa Nguyễn Thụy Hương Thủy (BV Đa khoa Bưu Điện 2) thì trường hợp này lại là dấu hiệu của bệnh lý.

 

Một số trường hợp dậy thì sớm do nguyên nhân thực thể là dạng hiếm gặp, thường do các biến đổi thực thể tại não như  là dấu hiệu của những căn bệnh nguy hiểm dễ dẫn đến tử vong như  u não, não úng thủy, tổn thương não, teo não, động kinh, u nang buồng trứng, u tuyến thượng thận… Trẻ dậy  thì sớm có nguy cơ mắc các bệnh ung thư vú, ung thư dạ con, ung thư buồng trứng… cao hơn trẻ dậy thì đúng với lứa tuổi.

 

Những dấu hiệu bên ngoài giúp cha mẹ nhận biết các bé gái  bắt đầu dậy thì  là sự phát triển vú, lông mu, sự tăng trưởng cơ thể… Nếu những dấu hiệu này xuất hiện trước lúc tám tuổi cũng là những báo hiệu cho hiện tượng  dậy thì sớm.

 

 

So với dậy thì sớm, hiện tượng dậy thì muộn cũng nguy hiểm không kém do có liên quan đến một bất thường trong cơ thể. Không ít bố mẹ cảm thấy an tâm khi con đã ở tuổi 14-15 nhưng vẫn còn là trẻ con. Trẻ dậy thì muộn có thể thuộc một trong ba nhóm sau: do tập thể thao quá mức hoặc chậm phát triển về thể tạng; có những vấn đề thuộc về bệnh lý như thiểu năng tuyến yên, bất thường về nhiễm sắc thể, rối loạn nội tiết tố; có vấn đề về buồng trứng, có các bệnh mạn tính về máu, ung thư…

 

"Nếu thấy trẻ 13 tuổi mà chưa có những dấu hiệu của dậy thì như chưa có kinh nguyệt, ngực chưa phát triển, cha mẹ phải nghĩ ngay đến chứng dậy thì muộn và nên đưa trẻ đến BS chuyên khoa để thăm khám. Nếu xác định trẻ chỉ dậy thì chậm đơn thuần, mới có thể yên tâm", BS Thủy khuyên.

 

 

Nhiều trẻ chưa bao giờ bị nhức đầu bỗng liên tục xuất hiện những cơn đau đầu khi bước vào tuổi vị thành niên. BS Phạm Anh Tuấn (BV Nguyễn Tri Phương) phân tích hiện tượng này như sau: Tần suất xuất hiện của những cơn đau đầu có thể nhiều hơn khi trẻ bước sang tuổi 15.

 

Nguyên nhân gây ra chứng đau đầu hiện còn đang tranh cãi. Những cơn đau đầu của lứa tuổi này thường do sự thay đổi đột ngột những hoạt động của các neuron thần kinh trong não, hoặc sự thay đổi áp suất trong các mạch máu có nhiệm vụ cung cấp máu lên não.

 

Một số trẻ gái tuổi dậy thì cũng cảm thấy đau đầu trong thời gian hành kinh, hoặc có cảm giác choáng váng khi đứng dậy… Những dấu hiệu này chỉ là sự phát triển bình thường của sinh lý lứa tuổi.

 

Tuy nhiên, không loại trừ việc đau đầu là dấu hiệu của những thương tổn nghiêm trọng trong não như u não, áp lực trong não tăng cao, viêm màng não, viêm não… bởi đó là những căn bệnh có thể gặp ở tuổi dậy thì.

 

Do vậy, cha mẹ cần sớm đưa con đến BS khi trẻ có các cơn đau kéo dài liên tục và có xu hướng tăng dần; khi trẻ thường xuyên có cảm giác choáng váng lúc đứng dậy hay đi lại; thường xuyên bị đau đầu hoặc nôn mửa khi thức dậy vào buổi sáng.

 

 

Thống kinh là triệu chứng đau quặn thắt ở vùng bụng dưới (đôi khi còn kèm thêm đau lưng, nhức đầu, tiêu chảy) khi hành kinh. Có khoảng 60 – 70% bé gái trong 3 năm đầu hành kinh bị triệu chứng này, không có gì nguy hiểm nhưng làm cho 14 – 20% phải nghỉ học, gây lo lắng, thiếu tự tin cho trẻ.

 

Nguyên nhân: trong chu kỳ kinh nguyệt, niêm mạc tử cung tiết ra nhiều prostaglandin (từ giai đoạn tăng sinh đến giai đoạn chế tiết cuối vòng kinh) càng tăng cao hơn nữa trong ngày hành kinh, đặc biệt là trong 48 giờ đầu. Trường hợp này, gọi là thống kinh nguyên phát. Cũng có khi do thiếu vi chất (ví dụ thiếu canxi) hoặc do các bệnh lý khác. Trường hợp này, gọi là thống kinh thứ phát.

 

 

Có khoảng 20 – 25% bé gái vị thành niên thường bị chứng xanh xao (thiếu máu nhược sắc), trong y học gọi là “chứng xanh lướt thiếu nữ”. 

 

Nguyên nhân: ngay khi chu kỳ hành kinh bình thường thì bé gái đã bị mất sắt do hành kinh, nên ở tuổi vị thành niên, nhu cầu sắt ở bé gái cao (2,4mg/ngày) gấp đôi bé trai (1,1mg/ ngày). Trong vài năm đầu chu kỳ kinh, hầu hết bé gái có chu kỳ kinh không ổn định: ngày có kinh kéo dài hơn một tuần (gọi là rong kinh) hay kinh nguyệt kéo dài, máu kinh không đông, lượng máu ra nhiều vào giữa đợt có kinh, ngày có kinh kéo dài hơn 15 ngày (gọi chung là rong kinh – rong huyết). Rong kinh và rong kinh – rong huyết làm cho bé gái mất nhiều máu hơn nữa và nhu cầu sắt còn cao hơn nữa… Ở lứa tuổi học sinh, có 80 100% các em bị nhiễm giun đũa, giun móc (có một số   vùng còn bị nhiễm giun tóc). Giun lấy các chất dinh dưỡng, gây tổn thương niêm mạc ruột, làm mất máu. Có những bé bị bệnh đường ruột làm cho việc hấp thu sắt giảm sút. Trong khi đó, trong gia đình, bé gái cũng ăn uống như bé trai, thậm chí có bé gái còn ăn uống ít hơn. Do vậy, bé gái dễ bị thiếu sắt (thiếu máu nhược sắc) hơn bé trai. 

 

 

Rong kinh là hành kinh kéo dài hơn 1 tuần. Rong huyết là hiện tượng ra huyết ở bộ phận sinh dục (không phải do kinh nguyệt) kéo dài hơn 1 tuần. Khi kinh nguyệt kéo dài, máu kinh không đông, lượng máu ra nhiều vào giữa đợt có kinh, rong kinh kéo dài hơn 15 ngày, gọi chung là rong kinh –  rong huyết. 

 

Nguyên nhân: khi vào tuổi dậy thì, có trẻ trong vòng 2 – 3 năm đầu, chu kỳ hành kinh không ổn định: estrogen tăng cao nhưng lại không có hiện tượng phóng noãn. Progesteron không được tiết ra cân đối với estrogen. Nội mạc tử cung dày lên mãi nhưng mạch máu không tăng trưởng kịp, không đủ máu nuôi dưỡng, bị hoại tử, bong ra từng mảng nhỏ, gây chảy máu dài ngày gọi là rong kinh. Trường hợp này gọi là rong kinh do hormone. Có khoảng 70% rong kinh ở tuổi dậy thì do hormone. 

 

 

Khu vực âm đạo, âm hộ thường xuyên bị vi trùng xâm nhập từ bên ngoài da, đường tiêu hóa (gần hậu môn) và quan hệ tình dục. Vì thế, các vùng này rất dễ bị viêm nhiễm nếu bạn không biết cách giữ gìn vệ sinh.

 

Nhiều người nhầm lẫn rằng ở tuổi dậy thì, khi chưa có quan hệ tình dục thì không thể có sự xâm nhập của vi trùng và họ rất an toàn trước nguy cơ viêm nhiễm.

 

Thật ra, ở lứa tuổi này cũng rất dễ bị viêm nhiễm âm đạo nếu không biết vệ sinh đúng cách. Tuy nhiên, tác nhân gây bệnh có khác so với những người đã lập gia đình.

 

Hơn nữa, viêm âm đạo ở lứa tuổi này rất khó điều trị và dễ tái phát, vì không thể dùng các loại thuốc đặt âm đạo.

 

Các bé gái mặc quần áo chật, đổ mồ hôi nhiều rất dễ bị nhiễm nấm âm hộ, âm đạo vì môi trường ẩm ướt, tạo điều kiện thuận lợi cho vi nấm phát triển. Những bé gái bị nhiễm giun, đặc biệt là giun kim đường tiêu hóa, nếu không được điều trị rất dễ bị viêm nhiễm âm đạo do giun.