Đa xơ cứng là chứng bệnh thường gặp, xảy ra trong độ tuổi từ 20 cho đên 50 tuổi, nữ giới nhiều gấp 3-4 lần nam giới. Bệnh thường có những biểu hiện như mệt mỏi thị lực suy giảm, đi không vững, tê người, choáng váng…gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống thường ngày. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh sẽ ngày càng nghiêm trọng, thậm chí có thể bị liệt đột ngột.
Đa xơ cứng là gì?
Đa xơ cứng (Multiple Sclerosis – MS) là một chứng rối loạn não bộ và tủy sống làm giảm chức năng thần kinh, kết hợp tạo thành sẹo trên lớp phủ ngoài của các tế bào thần kinh. Biểu hiện bệnh đa xơ cứng bao gồm nhiều giai đoạn tê liệt thần kinh.
Những người bị mắc bệnh đa xơ cứng, hệ thống miễn dịch của cơ thể bị tấn công vào các mô xung quanh các sợi thần kinh trong não, tuỷ sống và dây thần kinh thị giác. Các sợi thần kinh bị bao quanh một chất béo gọi là myelin. Nó cách ly dây thần kinh và ngăn cản tín hiệu được gửi từ não để điều khiển vận đông, lời nói và các chức năng khác. Khi myelin bị phá huỷ, mô sẹo được hình thành và tín hiệu thần kinh không được truyền đúng cách.
Tùy vào vị trí bị tổn thương, cá triệu chứng có thể bao gồm các vấn đề kiểm soát cơ bắp, thăng bằng, tầm nhìn hoặc lời nói.
Chứng bệnh đa xơ cứng ngón tay
Nguyên nhân gây đa xơ cứng
Hiện nay khoa học vẫn chưa biết nguyên nhân chính xác của bệnh đa xơ cứng. Các cuộc nghiên cứu cho thấy rằng bệnh cũng có thể do yếu tố môi trường gây ra. Số người mắc bệnh này ở Bắc Âu, miền Bắc Hoa Kỳ, Bắc Úc và New Zealand cao hơn so với các vùng khác trên thế giới. Bệnh cũng có yếu tố gia đình. Các nhà khoa học cho rằng, đa xơ cứng là một loại phản ứng miễn dịch bất thường chống lại hệ thần kinh trung ương.
Các công trình nghiên cứu những năm gần đây đã xác định được những tế bào miễn nhiễm nào đang làm gia tăng sự tấn công, làm thế nào mà chúng bị kích hoạt để tấn công, mục tiêu là các myelin bị phá hủy. Nguyên nhân gây nên bệnh đa xơ cứng có thể có vai trò của các virut, sự bất thường của các gen có trách nhiệm kiểm soát hệ thống miễn dịch hoặc là sự kết hợp của cả hai. Bệnh thường xảy ra ở phụ nữ nhiều hơn ở nam giới, phổ biến nhất ở độ tuổi từ 20-40 tuổi nhưng có thể xảy ra ở bất kỳ tuổi nào.
Bệnh đa xơ cứng thường gây viêm lặp đi lặp lại phá hủy màng bọc myelin của dây thần kinh, để lại nhiều vùng mô sẹo dọc theo lớp phủ ngoài của các tế bào thần kinh, gây hậu quả làm chậm hoặc tắc đường truyền xung điện thần kinh. Bệnh thường diễn tiến trong vài ngày, vài tuần hoặc vài tháng xen kẽ thời gian không có triệu chứng nhưng hay tái phát.
Nữ giới bị bệnh đa xơ cứng nhiều hơn nam giới
Triệu chứng của bệnh
Các triệu chứng có thể khác nhau tùy thuộc vào từng đợt tấn công. Người bệnh có thể bị sốt hoặc các cuộc tấn công trở nên trầm trọng hơn khi tắm nước nóng, ra ngoài ánh nắng và bị căng thẳng.
Bệnh nhân bị đa xơ cứng thường có những biểu hiện sau: suy yếu ở một hoặc nhiều chi, liệt một hoặc nhiều chi, run rẩy ở một hoặc nhiều chi, co thắt cơ (hiện tượng co thắt này diễn ra gần như tự động, bệnh nhân không kiểm soát được ở các nhóm cơ), cử động khác thường, tê liệt, tê buốt, đau đớn, mất thị lực, mất khả năng phối hợp động tác và cân bằng tư thế, mất trí nhớ hoặc không có khả năng phán đoán, mệt mỏi. Độ nặng nhẹ của các triệu chứng tùy thuộc vào từng đợt tấn công. Bệnh nhân có thể bị sốt hoặc các cuộc tấn công trở nên nặng hơn khi tắm nước nóng, hay ra ngoài ánh nắng và bị căng thẳng thần kinh.
Trên thực tế, biểu hiện bệnh đa xơ cứng của mỗi bệnh nhân một khác cả về mức độ trầm trọng và diễn tiến của bệnh. Chẳng hạn, có những bệnh nhân chỉ có một vài lần xuất hiện bệnh và bị mất chức năng nhẹ. Trong khi nhiều bệnh nhân lại gặp phải tình trạng đa xơ cứng với hàng loạt các lần bệnh trầm trọng tái phát, xen kẽ là những quãng thời gian hồi phục. Một số bệnh nhân khác gặp phải chứng bệnh được gọi là “diễn tiến” có thể là bệnh “chính yếu” hoặc có thể là “thứ yếu”. Ở thể đa xơ cứng chính yếu – diễn tiến thì tình trạng bệnh càng ngày càng tiến triển xấu đi, cơ hội hồi phục ít. Nhưng với thể đa xơ cứng thứ yếu – diễn tiến, bệnh biểu hiện với một loạt các đợt tái phát và hồi phục nhưng vẫn tiến triển nặng dần theo thời gian.
Hầu hết bệnh nhân mắc bệnh đa xơ cứng ở tình trạng tái phát – thuyên giảm hoặc thứ yếu – diễn tiến.
Đa xơ cứng có triệu chứng liên quan đến mất khả năng di chuyển
Điều trị bệnh
Hiện chưa có phương thức chữa trị bệnh đa xơ cứng. Có những liệu pháp mới mang đến hứa hẹn cho người bệnh vì nó có thể giảm mức độ trầm trọng và làm chậm diễn tiến của bệnh. Quá trình điều trị được thực hiện với mục tiêu kiểm soát được các triệu chứng và duy trì được chức năng để mang đến chất lượng cuộc sống ở mức tối đa.
Hiện giờ những người mắc bệnh có tình trạng tái phát-thuyên giảm được thực hiện liệu pháp điều chỉnh miễn dịch bằng việc tiêm thuốc dưới da hoặc vào cơ một lần hoặc vài lần mỗi tuần. Thuốc được sử dụng có thể dưới dạng interferon (ví dụ như Avonex hoặc Betaseron) hoặc một loại thuốc khác được gọi là glatiramer acetate (Copaxone). Tác dụng của những loại thuốc này tương tự như nhau và việc quyết định loại thuốc nào được sử dụng phải tùy thuộc vào bệnh sử về phản ứng phụ của mỗi người bệnh.
Các loại Steroid cũng thường được sử dụng để làm giảm mức độ trầm trọng của một cuộc tấn công. Những loại thuốc điều trị đa xơ cứng thường gặp khác gồm có baclofen, tizanidine hoặc diazepam có thể được sử dụng để làm giảm sự co thắt của cơ. Các thuốc chống liệt rung có tác dụng cholinergic có thể giúp làm giảm những vấn đề về tiết niệu. Các loại thuốc chống suy nhược có thể giúp người bệnh chống lại những triệu chứng về tâm lý hoặc hành vi. Thuốc Amantadine có thể được sử dụng để chống sự mệt mỏi.
Ngoài ra những liệu pháp vật lý, ngôn ngữ hoặc nghề nghiệp có thể giúp cải thiện quan điểm của người bệnh, làm giảm tâm lý chán nản, tối đa hóa chức năng và nâng cao những kỹ năng đối phó. Một chương trình tập luyện được lên kế hoạch cụ thể ngay từ khi mắc bệnh đa xơ cứng sẽ giúp duy trì được trương lực cơ.
Cần phải có những cố gắng để tránh tình trạng mệt mỏi, căng thẳng, suy giảm về thể chất, những cực đoan về nhiệt độ, và tình trạng ốm yếu để giảm bớt những yếu tố làm xuất hiện các đợt đa xơ cứng
Kết quả được mong đợi thường thay đổi và khó nói trước. Mặc dù tình trạng rối loạn này là mạn tính và không thể cứu chữa, nhưng tuổi thọ trung bình của người bệnh có thể bằng hoặc gần bằng những người không mắc bệnh, với khoảng thời gian sống phổ biến là 35 năm trở lên tính từ khi được chẩn đoán. Phần lớn những người mắc bệnh đa xơ cứng tiếp tục đi lại và làm việc với tình trạng tàn tật rất nhỏ trong khoảng 20 năm trở lên.
Đa xơ cứng là các tổn thương thần kinh
Lời khuyên của bác sỹ
Bệnh đa xơ cứng có yếu tố gia đình; nguyên nhân gây bệnh có thể có vai trò của virut, sự bất thường của các gen có trách nhiệm kiểm soát hệ thống miễn dịch hoặc là sự kết hợp của cả hai; bệnh nhân có thể bị sốt hoặc các cuộc tấn công trở nên nặng hơn khi tắm nước nóng, hay ra ngoài ánh nắng và bị căng thẳng thần kinh. Vì vậy, chúng ta có thể đề ra biện pháp phòng và hạn chế bệnh bằng các phương pháp sau: nếu trong gia đình có cha mẹ hay anh chị bị đa xơ cứng thì cần chú ý nghĩ đến bệnh này ở con cái khi chúng có một hay nhiều hơn các biểu hiện bệnh nói trên để kịp thời khám và chữa bệnh.
Cần phải phòng tránh và điều trị tích cực các bệnh do virut gây ra như: sởi, zona, herpes, quai bị, thủy đậu, các bệnh viêm gan virut A, B, C, viêm não do virut, cảm cúm… bằng cách: cách ly người bệnh, đeo khẩu trang khi chăm sóc bệnh nhân, thực hiện ăn chín uống sôi, rửa tay sạch sau khi đi vệ sinh, sau khi tiếp xúc với đồ vật và trước khi ăn.
Không dùng chung khăn mặt, dụng cụ ăn, bàn chải đánh răng, dao cạo râu… không dùng chung bơm kim tiêm; quan hệ tình dục an toàn; tiêm chủng vaccin phòng bệnh do virut gây viêm gan, viêm não…; tránh cho bệnh nhân đa xơ cứng tắm nước nóng, hạn chế ra nắng và tránh mọi căng thẳng thần kinh trong công việc và sinh hoạt.
Dược sĩ Hưng
JOINTKING – SỰ HỒI SINH CỦA KHỚP
Xem chi tiết sản phẩm tại đây.
Bài viết liên quan
- Điều trị thoái hóa khớp với liệu pháp hay
- U xơ cổ tử cung và một số thông tin…
- Những điều cần biết về chứng nóng gan
- Phòng ngừa táo bón cho trẻ trong độ tuổi đi…
- Điều cần biết về bệnh Viêm loét dạ dày
- Nguyên nhân nào khiến trẻ bị thiếu cân?
- MỘT SỐ LOẠI THỰC PHẨM HỖ TRỢ CẢI THIỆN THỊ…
- Những vitamin và chất khoáng quan trọng nhất cho não
- Nguyên nhân khiến phụ nữ bị rụng tóc và ngứa…
- Cứng khớp do thiếu canxi