Rất ít người nhận ra mình đang có nguy cơ hoặc đang mắc bệnh viêm đại tràng chính bởi diễn biến chậm và những biểu hiện của bệnh thường không rõ ràng và thường bị xem nhẹ. Ban đầu, chỉ có các biểu hiện như đầy bụng, khó tiêu, đau bụng lâm râm, lâu dần là tình trạng tiêu chảy, đại tiện khó chịu, phân nát, cũng có khi lại là táo bón.

Biểu hiện trên đặc biệt rõ rệt khi ăn thức ăn nhiều đạm, thức ăn lạnh, căng thẳng thần kinh. Bệnh diễn biến dai dẳng, kéo dài, hay tái phát, điều trị rất khó khăn. Hậu quả cuối là xuất huyết tiêu hóa, suy kiệt, người gầy gò, xanh xao do đại tràng không thực hiện được chức năng hấp thu các chất dinh dưỡng, thậm chí đã có một số trường hợp còn dẫn đến ung thư đại tràng.

Viêm đại tràng là một loại bệnh viêm đường ruột ảnh hưởng đến lớp lót bên trong của đại tràng .Viêm ruột, cho dù mạn tính hoặc cấp tính, gây ra các vết loét hình thành trong các lớp trên cùng của lớp niêm mạc.

Những vết loét có thể chảy máu và sản xuất mủ, trong nhiều trường hợp kèm theo đau bụng, chảy máu trực tràng, co thắt đau đớn, mất cảm giác ngon miệng, mệt mỏi và sốt. Viêm đại tràng có thể gặp ở bất kì độ tuổi nào.

Viêm đại tràng là bệnh phát triển theo thời gian. Viêm đại tràng có thể dẫn tới cơ thể suy nhược và đôi khi có thể đe dọa tới tính mạng của người bệnh nếu không được điều trị.

Thông thường, chúng ta hay nghĩ đến bệnh lành tính là viêm đại tràng. Thực ra, khi có những triệu chứng như đau quặn, mót rặn, đại tiện nhiều lần và phân có nhầy mũi là triệu chứng của nhiều bệnh khác nhau của đại tràng.

Bệnh phình đại tràng bẩm sinh: Bệnh này thường có các biểu hiện như: táo bón, nhiều ngày không đại tiện, phân to và rắn đôi khi phải dùng thuốc thụt hậu môn thì mới đại tiện được. Một số trường hợp sẽ gây ra chứng tắc ruột do phân, gây đau bụng, nôn, chướng bụng và gười bệnh phải đến ngay viện cấp cứu.

Viêm đại tràng: do vi khuẩn gây ra tạo thành những tổn thương ở niêm mạc ruột (ổ loét) đa phần là do thói quen ăn uống, sinh hoạt không đảm bảo vệ sinh.

Triệu chứng của viêm đại tràng là đau quặn, mót rặn, phân nhầy mũi, đau quặn từng cơn (do đại tràng co bóp) khắp bụng, nhất là dưới rốn. Cơn đau có thể nặng hay nhẹ, thưa hay dày tùy thuộc vào mức độ viêm, cơn đau kèm theo cảm giác muốn đi ngoài mà không đi được.

Nguyên nhân viêm đại tràng: có nhiều loại vi khuẩn đường ruột có thể gây viêm đại tràng. Nếu do ly a míp gây nên thì người ta gọi bệnh ly (kiết lỵ). Nếu biểu hiện mạnh ở các triệu chứng như đau nhiều, đi đại tiện nhiều lần thì là viêm đại tràng cấp. Viêm đại tràng cấp nếu điều trị không triệt để có thể dẫn đến viêm đại tràng mãn tính.

Tuy nhiên, có một số bệnh (nữ nhiều hơn nam) bị rối loạn chức năng co bóp của đại tràng, cũng có biểu hiện đau quặn, mót rặn nhưng không đi ngoài nhầy mũi, đây là chứng viêm đại tràng cơ năng, thường xảy ra khi thay đổi thời tiết hoặc ăn các thức ăn lạ như thức ăn tanh (cua, cá…) hoặc thức ăn lên men (dưa, cà…). Đối với những bệnh này thường chỉ cần dùng thuốc điều chỉnh co bóp ruột chứ không phải dùng kháng sinh đường ruột.

Điều trị: Điều trị viêm đại tràng phải do bác sĩ khám chẩn đoán tìm ra nguyên nhân sau đó kê đơn thuốc. Các thuốc hay dùng trong điều trị viêm đại tràng là: Kháng sinh đường ruột và thuốc điều hòa nhu động ruột.

Phòng bệnh: Có chế độ vệ sinh ăn uống hằng ngày, ăn chín, uống sôi, không ăn thức ăn ôi thiu, không ăn các thức ăn chế biến từ thực phẩm nhiễm bệnh (thịt lợn bị bệnh tai xanh, thịt gà bị bệnh cúm…) không ăn quá nhiều thức ăn lên men chua như dưa, cà… Đồng thời, khi có các triệu chứng nghi ngờ bị viêm đại tràng, cần đến bác sĩ chuyên khoa khám và điều trị đúng thuốc, đúng bệnh và triệt để.

Ngoài hai bệnh thường gặp nêu trên, còn rất nhiều Bệnh đại tràng khác có những triệu chứng giống như viêm đại tràng như bệnh polyp đại tràng, bệnh túi thừa đại tràng, bệnh đại tràng đôi, đại tràng dài hoặc teo đại tràng…

Trong đó, bệnh polyp đại tràng là loại bệnh có một hay nhiều cục thịt thừa ở trong lòng đại tràng. Nếu có rất nhiều polyp trong đại tràng thì gọi là đa polyp (polyps). Bệnh có tính di truyền từ mẹ sang con, khi có vài triệu chứng như đau bụng, rối loạn tiêu hóa. Khi mắc bệnh này, nên đến bệnh viện để phát hiện kịp thời và điều trị bằng các phương pháp như nội soi cắt polip hoặc phẫu thuật cắt đoạn ruột bị tổn thương.

Thường gặp là bệnh túi thừa đại tràng. Rất nhiều người chỉ phát hiện khi tình cờ chụp hoặc soi đại tràng hoặc xuất hiện khi đã có biến chứng thủng hay viêm ruột thừa. Không có thuốc điều trị bệnh túi thừa đại tràng, chủ yếu là chế độ ăn hợp lý để tránh biến chứng viêm túi thừa phải phẫu thuật cấp cứu.

Bệnh viêm đại tràng nếu không chữa trị triệt để lâu dần sẽ phát triển thành bệnh viêm đại tràng mạn tính với các biểu hiện như: rối loạn tiêu hóa, chướng bụng, đau bụng, phân rối loại (khi lỏng, khi nát, khi táo…), cảm giác không thoải mái sau khi đại tiện và có cảm giác mót muốn đi nữa… Bệnh thường xuyên tái phát làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe gây trở ngại cho sinh hoạt và công việc thường ngày.

Việc điều trị bệnh viêm đại tràng mạn tính hiện nay gặp rất nhiều khó khăn không chỉ ở Việt Nam mà còn tại nhiều nước trên thế giới chính là do tình trạng nhờn thuốc và kháng thuốc, việc điều trị bằng thuốc tân dược hiện nay chủ yếu để khắc phục các triệu chứng (chữa đi ngoài, giảm co thắt ruột, giảm đau,…)

Bệnh ác tính của đại tràng hay gọi là bệnh ung thư đại trực tràng là một bệnh hay gặp. Một số bệnh lý đại tràng nêu trên cũng có thể chuyển hóa thành ung thư như: viêm loét đại tràng lâu ngày, bệnh đa polyp nếu phát hiện muộn có thể một vài polyp biến đổi thành ung thư.

Triệu chứng ung thư đại trực tràng là đau quặn, mót rặn, đại tiện phân nhầy máu mũi; giai đoạn muộn sẽ làm người bệnh gầy sút cân, thiếu máu, thậm chị một khối u quá lớn sẽ gây biến chứng tắc ruột.

Việc điều trị chủ yếu là cắt bỏ đoạn ruột có khối u và những vùng xung quanh bị nó xâm lấn. Tùy theo kết quả xét nghiệm tế bào để điều trị tia xạ, hóa chất hay miễn dịch kèm theo.

Phòng ngừa: Cũng giống như việc phòng bệnh viêm đại tràng, để phòng bệnh ung thư đại trực tràng thì vệ sinh ăn uống và an toàn thực phẩm là phương thuốc hữu hiệu nhất. Các nghiên cứu cho thấy chế độ ăn nhiều chất béo, nhiều thịt làm tăng nguy cơ mắc bệnh, ngược lại chế độ ăn nhiều rau, quả, củ, chất xơ sẽ làm giảm nguy cơ mắc bệnh. Tránh các thức ăn lên men, muối chua, các loại thực phẩm có hóa chất, các loại rau quả có dư lượng thuốc tăng trưởng, thuốc trừ sâu, không nên ăn các thực phẩm nướng cháy quá.

Nhìn chung những người bị các bệnh đại tràng nên ăn các thực phẩm như gạo, khoai tây, thịt nạc, sữa đậu nành, rau quả tươi… và nên hạn chế trứng, sữa, nem rán, thịt mỡ, đậu đen, hành sống, rượu bia…

Nguyên tắc ăn uống là phải đầy đủ các chất đạm, chất béo, đủ nước, muối khoáng và các vitamin. Tránh dùng các thức ăn cứng như rau sống, bắp luộc ảnh hưởng đến vết loét. Khi chế biến thức ăn nên hấp hoặc luộc, hạn chế các món ăn xào, rán.

Thay đổi chế độ dinh dưỡng là một yếu tố quan trọng trong việc điều trị bệnh viêm đại tràng. Bệnh nhân cần tăng cường chất xơ, đồng thời phải kiêng rất nhiều như chất béo, chất kích thích và đặc biệt là rượu bia, thuốc lá…

Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp cho bạn điều trị bệnh hiệu quả hơn!

---

Xem chi tiết tại đây.