Đau buốt đầu là một trong những triệu chứng thường gặp ở tất cả mọi người và mọi lứa tuổi. Trong hầu hết các trường hợp, đau buốt đầu không phải là hậu quả của bất kỳ căn bệnh tiềm ẩn nào. Thực tế, những trường hợp bị đau buốt đầu là đau đầu nguyên phát bao gồm đau nửa đầu, đau đầu do căng thẳng thần kinh và đau đầu vùng.

Buốt đầu, kiểu có một cơn đau nhói đột ngột một bên đầu –  tương đối hiếm gặp, chỉ dưới 1% dân chúng mắc phải. 85% số người bị đau đầu vùng là nam giới. Đau đầu vùng ít gặp hơn nhiều nhưng tồi tệ hơn nhiều so với đau nửa đầu.

Mặc dù buốt đầu có thể làm yếu sức tạm thời, nhưng nó không gây tổn thương vĩnh viễn. Bệnh này không gây biến chứng hoặc dẫn tới các bệnh khác. Các phương pháp chữa bệnh không thể giúp bạn tránh được bệnh buốt đầu nhưng nó có thể giúp bạn làm giảm mức độ đau và rút ngắn thời gian đau.

Loại đau đầu khác nhau gây ra kiểu đau khác nhau. Đau đầu căng thẳng thường là đau âm ỉ, đau thít chặt có thể liên quan đến trán, da đầu, sau cổ và 2 bên…

Dấu hiệu và triệu chứng

Đau buốt đầu thường có dấu hiệu và triệu chứng ở một bên đầu. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể bao gồm:

Đau buốt hoặc đau thiêu đốt dữ dội, thường được mô tả như cảm giác dao đâm hoặc dùi nung trong hoặc xung quanh một bên mắt hoặc thái dương, thỉnh thoảng lan ra trán mũi má hoặc răng lợi và hàm trên.

– Mắt đỏ ngầu hoặc cay mắt

– Tắc mũi hoặc chảy nước mũi

– Đồng tử co nhỏ

– Mí mắt rũ xuống

– Mặt đỏ ửng

– Đổ mồ hôi liên tục

Đau buốt đầu xảy ra nhanh chóng. Cơn đau thường tăng dần trong 5 – 10 phút tới đỉnh điểm và kéo dài từ 30 phút đến 3 giờ. Buốt đầu thường xảy ra 2 đến 3 tiếng sau khi ngủ, thường trong giai đoạn ngủ đặc trưng bởi cử động mắt nhanh (REM). Những cơn đau có thể khiến bạn thức giấc lúc nửa đêm hoặc sáng sớm. Tuy nhiên, chúng có thể xảy ra bất cứ thời điểm nào. Thường xảy ra lặp đi lặp lại vào cùng thời điểm trong ngày.

Đau buốt đầu có thể xảy ra trong nhiều ngày, nhiều tuần hoặc nhiều tháng trước khi thuyên giảm. Việc thuyên giảm có thể kéo dài nhiều tuần hoặc nhiều năm giữa các cơn đau. Buốt đầu thường xảy ra thành từng cơn (từng đợt). Buốt đầu có thể xảy ra vào bất cứ thời điểm nào không báo trước (mãn tính) kéo dài một năm hoặc nhiều hơn mà không thuyên giảm. Giai đoạn mạn tính có thể bắt đầu sau một thời kỳ bị các cơn đau gián đoạn.

Nguyên nhân

Mặc dù chưa rõ nguyên nhân nhưng nghiên cứu cho rằng hoạt động bất thường của vùng dưới đồi (hypothalamus), vùng não điều khiển thân nhiệt, có thể là nguyên nhân gây buốt đầu. Vùng dưới đồi kiểm soát các chức năng cơ thể như ăn ngủ và hành vi tình dục, duy trì thân nhiệt và cân bằng hóa học, và điều tiết hocmon. Vùng dưới đồi dường như có hoạt động trong cơn đau buốt đầu ở nửa đầu xảy ra cơn đau.

Ai dễ bị đau buốt đầu?

Đau buốt đầu xảy ra chủ yếu ở nam giới, trong đó 85% người bị đau buốt đầu là nam giới tuổi từ 20 – 50. Nhiều bệnh nhân đau buốt đầu là người nghiện thuốc lá nặng. Người uống nhiều rượu bia cũng thường gặp cơn đau buốt đầu nếu họ đã mắc chứng bệnh này từ trước. Đau buốt đầu thường không có tiền sử gia đình.

Cơn đau buốt đầu xảy ra thế nào? 

Một người bị đau buốt đầu sẽ thấy cơn đau xảy ra như sau: đau buốt ở một bên đầu, với mức độ đau buốt hoặc đau nhói dữ dội. Bệnh nhân thường mô tả ví như cảm giác dao đâm hoặc dùi nung ở chỗ đau. Đau trong hoặc xung quanh một bên mắt hay một bên thái dương, có khi đau lan ra vùng trán, mũi, má hoặc hàm trên. Vì đau bệnh nhân thấy mắt đỏ ngầu hoặc cay mắt, đồng tử co nhỏ, mí mắt rũ xuống; tắc mũi hoặc chảy nước mũi; mồ hôi vã ra liên tục. Cơn đau điển hình thường tăng dần trong 5 – 10 phút tới đỉnh điểm và kéo dài từ 30 phút – 3 giờ. Một số người gặp cơn đau buốt đầu xảy ra từ 2 – 3 giờ  sau khi ngủ, có triệu chứng đặc trưng là cử động mắt nhanh. Khi đau khiến bệnh nhân thức giấc. Tuy nhiên, cơn đau buốt đầu  có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong ngày. Bệnh thường xảy ra từng đợt. Khám thần kinh bác sĩ có thể phát hiện dấu hiệu thực thể của đau buốt đầu như đồng tử mắt co nhỏ hơn hoặc mí mắt rũ xuống trong và giữa các cơn đau.

Đau  buốt đầu cần phải phân biệt với một số bệnh có gây đau đầu khác như: đau đầu kèm theo sốt, cổ cứng, phát ban, lú lẫn tinh thần, động kinh, nhìn đôi, mệt mỏi, liệt hoặc nói khó, dấu hiệu của các bệnh đột quỵ, viêm màng não, viêm não hoặc u não. Đau đầu sau chấn thương.

Làm sao để cải thiện chứng đau buốt đầu?

Hiện nay vẫn chưa có phương pháp nào chữa khỏi bệnh đau buốt đầu, việc điều trị chỉ nhằm giảm mức độ đau và rút ngắn thời gian đau. Thuốc có thể dùng là: ergotamin, thuốc chẹn kênh canxi… Cho bệnh nhân thở ôxy 100% trong vài phút thường làm giảm đau và có thể làm giảm tần suất các cơn đau buốt đầu hay xảy ra vào ban đêm.

Lời khuyên của bác sĩ

Khi đã bị đau buốt đầu, bạn cần xác định sống chung với bệnh đau buốt đầu là điều khó khăn. Bệnh đau đầu cũng làm ảnh hưởng đến quan hệ trong gia đình, bạn bè, năng suất làm việc và chất lượng cuộc sống của bạn. Bạn cần nhờ bác sĩ chuyên khoa thần kinh tư vấn, giúp đỡ đối phó với chứng bệnh này. Bạn cũng có thể tìm kiếm sự giúp đỡ từ nhóm bệnh nhân đau buốt đầu. Thành viên trong nhóm thường biết về cách  điều trị mới nhất và sẽ chia sẻ kinh nghiệm của họ với bạn. Bác sĩ có thể giới thiệu cho bạn nhóm này ở nơi bạn đang ở. Tuy bạn không thể ngăn được cơn đau đầu, nhưng bạn có thể tự làm giảm nguy cơ bị các cơn đau tiếp theo bằng cách: kiêng rượu, bia, thuốc lá, cà phê, nước chè. Lao động vừa sức, năng tập thể dục là các biện pháp tốt giúp bạn phòng tránh bệnh đau buốt đầu.