Nghệ là cây thảo, thân rễ to, có ngấn, phân nhánh thành nhiều củ, màu vàng sẫm đến vàng đỏ, rất thơm. Lá mọc thẳng từ thân rễ, gốc thuôn hẹp, đầu hơi nhọn, hai mặt nhẵn cùng màu lục nhạt, mép nguyên uốn lượn, bẹ lá rộng và dài.

Cụm hoa hình trụ hay hình trứng đính trên một cán mập dài, mọc từ giữa túm lá, lá bắc rời, màu rất nhạt, những lá phía dưới mang hoa sinh sản, màu lục hoặc trắng nhạt, những lá gần ngọn không mang hoa, hẹp hơn và pha màu hồng ở đầu lá, đài có 3 răng không đều, tràng có ống dài, cánh giữa dài hơn các cánh bên, màu vàng. Quả nang, 3 ô, hạt có áo.

Nghệ có hoạt tính chống viêm cấp tính và viêm mạn tính trong các mô hình gây phù bàn chân và gây u hạt thực nghiệm trên chuột cống trắng, đồng thời có tác dụng gây thu teo tuyến ức chuột cống đực non. Đó là những tác dụng điển hình của thuốc chống viêm. Tinh dầu nghệ có hoạt tính chống viêm khớp thực nghiệm.

Đặc biệt, trong nghệ chứa curcumin có thể ngăn ngừa bệnh tim, giảm nguy cơ mắc bệnh nhồi máu cơ tim, chứng phì đại tim, hồi phục chức năng tim và giảm việc hình thành sẹo. Ngoài ra, curcumins còn tác dụng trực tiếp lên tế bào bằng cách ngăn ngừa việc sản sinh quá nhiều protein bất thường, chống lão hóa hiệu quả và giảm được cholestorol trong máu.

Nghệ được trồng khá phổ biến ở nước ta và có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe

Dưới đây là một số tác dụng của nghệ đã được kiểm chứng qua thực nghiệm và qua nghiên cứu của các nhà khoa học:

Sử dụng làm thành phần kem đánh răng

Cựu hoa hậu Mỹ Susie Castillo luôn sử dụng một loại kem đánh răng tự chế, thành phần bao gồm tinh bột nghệ và muối. Mặc dù nghệ được biết đến với khả năng nhuộm màu của nó nhưng nó sẽ không ảnh hưởng đến màu sắc của men răng nếu tiếp xúc chưa đủ lâu.

Làm phụ gia cho kem mặt, kem dưỡng ẩm

Cách trang điểm màu tro tạo ra  một kết quả không tốt cho da sáng. Diễn viên Thandie Newton đã khác phục bằng cách thêm tinh bột nghệ vào thành phần kem dưỡng ẩm màu để đạt được màu sắc hoàn hảo cho màu da của mình. Trong thực tế, phụ nữ Ấn độ thường sử dụng nghệ trong các loại kem mặt và tẩy tế bào chết để tăng khả năng làm sáng da.

Làm giảm gàu và cải thiện tình trạng da đầu

Sự kết hợp của dầu ô liu và tinh bột nghệ để massa da đầu trong khoảng 15 phút mỗi ngày sẽ giúp bạn nhanh chóng cải thiện gàu và ngăn chặn tình trạng chung của da đầu. 

Bài thuốc trị bong gân hiệu quả

Sử dụng 1 phần muối, hai phần bột nghệ và nước để hỗn hợp này hơi nhão, quấn hỗn hợp này quanh vùng bị bong gân bằng một miếng vải. Làm như vậy 20 phút đến 1 giờ đồng hồ mỗi ngày sẽ giúp bạn giảm đau nhanh chóng phục hồi.

Tác dụng giảm cân của củ nghệ

Curcumin là thành phần chính của curcuminoit một polyphenol thực vật được tìm thấy trong củ nghệ. Các nhà nghiên cứu tại Đại học Tufts ở Bostona đã nghiên cứu và đưa ra kết luận rằng, thành phần Curcumin có trong nghệ sẽ phá vỡ kết cấu của các chất béo, làm tăng sinh nhiệt dẫn đến quá trình đốt cháy chất béo. Curcumin giúp điều hòa và ổn định quá trình trao đổi chất, góp phần quản lý cân nặng thành công.

Bột nghệ cộng 1/3 chén nước sôi, thêm 2/3 ly sữa. Mật ong hoặc đường nâu được đưa vào để thêm hương vị. Hãy làm ly cocktail này trước khi đi ngủ.

Vì những lợi ích mà nghệ mang lại đối với sức khỏe, bạn có thể dùng nghệ để giảm cân và bổ sung dưỡng chất giúp cân bằng cơ thể. Trong vòng 1 tháng, bạn sẽ thấy hiệu quả rõ rệt đối với việc giảm cân từ nghệ.

Nghệ có tác dụng rất tốt trong việc giảm cân

Chữa viêm loét dạ dày tá tràng, đau vùng dạ dày, ợ hơi, ợ chua

Nghệ 10g, trần bì 12g, khổ sâm 12g, hương phụ 10g, bồ công anh 10g, ngải cứu 8g. Dùng dạng thuốc bột. Ngày uống 10-20g, chia 2 lần.

Nghệ 12g, đỗ đen sao 20g, sâm bố chính 12g, hoài sơn 12g, thổ phục linh 10g, trần bì 10g, mật ong 10g. Dạng thuốc hoàn, ngày uống 10-20g.

Giảm đau nhức khớp

Nghiên cứu của Đại học Y Dược Gandhi, dùng curcumin dạng uống cùng với cortisone acetate dạng tiêm điều trị cho chuột bị viêm khớp. Những chú chuột được điều trị bằng những thuốc này sau 13 ngày thì tình trạng viêm sưng tại khớp đỡ hơn thấy rõ so với nhóm chuột đối chứng.

Chữa viêm gan, suy gan, vàng da

Nghệ 5g, bồ bồ 10g, dành dành 5g, râu ngô 5g. Uống ngày một thang, bào chế thành dạng siro hoặc cốm.

Nghệ 2g, rau má 4g, núc nác 3g, nhân trần hoặc bồ bồ 3g, sài hồ nam (lức), dành dánh, nhọ nồi, hậu phác nam (vối rừng), mỗi vị 2g.

Nghệ, dành dành, hậu phác được tán bột mịn, các vị khác nấu cao nước đặc, làm hoàn. Ngày uống 10g.

Phát huy hoạt tính chống ung thư

Hoạt tính chống đột biến: nghiên cứu của Viện nghiên cứu dinh dưỡng quốc gia Ấn Độ, thử nghiệm củ nghệ cho 16 người hút thuốc lâu dài về hoạt tính chống đột biến của urcumin. Người được thử nghiệm trong 1 tháng, mỗi ngày dùng 1,5g củ nghệ, kết quả cho thấy củ nghệ đã làm giảm chất gây đột biến trong nước tiểu của họ. Nghiên cứu nói rằng, củ nghệ có hoạt tính chống đột biến, do vậy cũng có thể là phương pháp dự phòng chứng ung thư bằng hóa học rất tốt.

Hoạt tính tẩy trừ gốc tự do: nghiên cứu khám phá tinh dầu nghệ (turmeric oil) và nhựa cây nghệ (turmeric oleresin) trong ống nghiệm biểu hiện hoạt tính tẩy trừ gốc tự do rất tốt. Với đột biến bệnh niêm mạc dưới lớp xơ (chứng ung thư), dùng tinh dầu nghệ, tinh chất từ nghệ, cũng như nhựa cây nghệ đều có tác dụng ức chế. Nhựa cây nghệ cũng có chứa tinh dầu nghệ, curcumin, cũng như các hợp chất nhựa cây khác. Tinh dầu nghệ và tinh dầu nhựa cây nghệ trong việc chống lại đột biến của AND có tác dụng “chung sức” bảo vệ.

Đối kháng với ung thư dạ dày và ung thư da: Đại học Northwestern, Mỹ khám phá rằng, curcumin I có thể ức chế benzopyrene gây ung thư trên chuột cái Thụy Sĩ (Swiss mice), mà curcumin III cũng có thể ức chế dimethybenzathracene (DMBA) gây ung thư trên chuột trụi lông Thụy Sĩ. Hai chất này đều là hợp chất phenol màu vàng trong củ nghệ. Tương tự, curcumin I cũng có thể ức chế DMBA gây ung thư da trên chuột cái Thụy Sĩ.

Ung thư tuyến tiền liệt: Ăn nhiều rau xanh, kết hợp với nghệ có thể ngăn ngừa được nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt. Các nhà khoa học tại New Jersey đã chứng minh rằng, kết hợp ăn nghệ với bông cải xanh, cải xoắn, củ cải và bắp cải có thể bảo vệ bạn chống lại căn bệnh chết người này.

Curcumin hầu như có thể thay đổi hoạt tính của tác dụng chuyển hóa gây ung thư, hoặc loại bỏ được các độc tính, từ đó phát huy được hoạt tính chống ung thư. Hai loại curcumin đều thử nghiệm được ở ngoài cơ thể, ức chế được sự hình thành tế bào độc tính của bệnh ung thư máu ở người. Curcumin ức chế sự sinh sôi và phát triển của tế bào khối u, do vậy phát huy tác dụng chống ung thư.

Giảm thiểu các triệu chứng Alzheimer

Một thử nghiệm lâm sang về việc sử dụng curcumin được công bố trên Tạp chí PHARMACOLOGY cho thấy giảm 30% kích thước của mảng bám não Alzheimer chỉ trong một tuần điểu trị.

Trà nghệ giúp tăng tuổi thọ

Tiến sĩ Andrew Weil ghi chú rằng người dân ở Okinawa, đảo quốc Nhật Bản với tuổi thọ trung bình dài nhất thế giới, nguyên nhân là do chế độ ăn và sử dụng trà nghệ hàng ngày.

Sử dụng như thuốc nhuộm vải

Nghệ thường lưu lại màu vàng vào tay chân hay bất cứ vật dụng nào tiếp xúc với nó. Một số nơi sử dụng nghệ như một loại thuốc nhuộm vải tuyệt vời. Công thức của thuốc nhuộm vải rất đơn giản, bạn cho bột nghệ vào nồi nước sôi, đun sôi thêm vài phút là bạn đã có được thuốc nhuộm  như ý.

Không chỉ tốt cho sức khỏe, nghệ còn có tác dụng làm đẹp da và chữa bệnh

Chữa thổ huyết, chảy máu cam

Nghệ tán nhỏ, ngày uống 4-6g, chiêu với nước.

Chữa sỏi mật, làm mòn sỏi

Kim tiền thảo 40g, nghệ, vân mộc hương, nhân trần, chỉ xác, đại hoàng, mỗi vị 12g. Sắc uống ngày 1 thang.

Phòng và chữa tích huyết tử cung sau khi sinh

Nghệ 1 củ, nướng nhai ăn, hoặc giã nát nấu xôi nếp ăn.

Chữa đau kinh

Nghệ 12g, ích mẫu 20g, sinh địa 16g, huyền sâm 16g, địa cốt bì 12g, đào nhân, hương phụ, thanh bì, mỗi vị 8g. Sắc uống trong ngày.

Nghệ 8g, ích mẫu 16g, đào nhân, xuyên khung, ngưu tất, hương phụ, mỗi vị 8g. Sắc uống trong ngày.

Cao dán nhọt

Nghệ 60g, củ ráy 80g, dầu vừng 80g, nhựa thông 40g, sáp ong 40g. Củ ráy gọt sạch vỏ, cùng giã với nghệ cho thật nhỏ, cho vào nấu nhừ với nhựa thông, dầu vừng và sáp ong. Lọc, để nguội, phết lên giấy bản, dán vào mụn nhọt.

Một số lưu ý khi dùng nghệ

– Không dùng tinh bột nghệ với thuốc tây cùng lúc để đề phòng trường hợp ảnh hưởng đến máu.

– Nữ giới bị rong kinh kéo dài không nên sử dụng tinh bột nghệ vì tinh bột nghệ có tác dụng khai thông khí huyết, vì vậy chỉ có tác dụng chữa tích huyết, bế kinh chứ không thể chữa rong kinh.

– Những người bị bệnh về dạ dày, đường ruột nên uống tinh bột nghệ đen (tinh bột nghệ đen mật ong nước lọc) trước bữa ăn.

– Không nên xem nghệ là thần dược vì nó chỉ có tác dụng khi sử dụng vừa phải. Chất curcumin mặc đù được biết đến với khả năng giảm viêm, chống oxy hóa nhưng nếu sử dụng quá nhiều cùng có thể gây ra tác dụng phụ là buồn nôn, tiêu chảy, rối loạn chuyển hóa sắt, chặn protein hepcidin, gây ra thiếu sắt ở bệnh nhân mẫn cảm.

– Tiêu thụ curcumin liều cao còn kích thích tuyến thượng thận bài tiết cortisone – một chất có tính kháng viêm cao. Vì vậy, nếu tiêu thụ nhiều nghệ, khả năng kháng viêm của cơ thể sẽ giảm đi.